Սեպտեմբերի 27-ից արցախա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով և Արցախի խաղաղ բնակավայրերի ուղղությամբ Ադրբեջանը սկսել էր ակտիվ ռազմական գործողություններ:
«Արցախը փաստացի անկախ տարածք է՝ կենսունակ և ամուր ժողովրդավարական կառավարման կառույցներով». հարցազրույց Իսպանիայի կոնգրեսի պատգամավորի հետ
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 26 հոկտեմբերի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Հակամարտության կարգավորման դիվանագիտական լուծումների, պատերազմի ընթացքում վարձկան ահաբեկիչների ներգրավվածության և մի շարք այլ հարցերի շուրջ «Արցախպրես»-ի թղթակիցը զրուցել է Իսպանիայի կոնգրեսի պատգամավոր Ջոն Ինյառիտուի հետ:
- Պարո՛ն Ինյառիտու, սեպտեմբերի 27-ից առ այսօր Ադրբեջանի կողմից Արցախում իրականացվող ռազմական գործողությունները չեն դադարում հայտարարված հրադադարների պայմաններում: Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք, դիվանագիտական խողովակներով հնարավոր է հասնել խաղաղ կարգավորման, հարցի վերջնական լուծման:
-Հակամարտության խաղաղ լուծումը ցանկալի է, և դա Մինսկի համաձայնագրի նպատակն է: Անբացատրելի է Արցախի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիան՝ Թուրքիայի աջակցությամբ: Կարծում եմ, որ միջազգային հանրությունը պետք է հստակ ներգրավված լինի և միջոցներ ձեռնարկի Ադրբեջանի դեմ՝ հրադադարի ռեժիմը միակողմանիորեն և հակամարտությունների ու մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային նորմերը խախտելու համար: Այժմ, հաշվի առնելով Բաքվի կառավարության կողմից հրադադարի ռեժիմի շարունակական խախտումները, խելամիտ կլիներ խնդրել միջամտություն և դիտորդական ուժեր, որոնք կապահովեն հրադադարի ռեժիմի պահպանումը:
- Պատերազմի այս օրերին Ադրբեջանը ցույց է տալիս իր քաղաքականության իրական դեմքը, անգամ ռազմական հանցագործություններ և խոշտանգումներ կատարելով խաղաղ բնակիչների շրջանում: Այս պայմաններում հնարավո՞ր է խոսել Ադրբեջանի կողմից Արցախի ինքնավարության և կարգավիճակի ճանաչման հարցի մասին:
-Իմ տեսանկյունից, մի պետություն, որն այս կերպ հարձակվում է խաղաղ բնակիչների վրա այն տարածքում, որը ձգտում է վերահսկել այս ճանապարհով, կորցրել է դա իրագործելու համար բոլոր օրինական հնարավորությունները: Կարծում եմ՝ Արցախի քաղաքացիների մեծամասնության ցանկության համաձայն՝ Լեռնային Ղարաբաղի-Արցախի՝ որպես անկախ պետություն ճանաչելը ամենաարդար և արդյունավետ որոշումն է՝ իր քաղաքացիների, ինչպես նաև ողջ Կովկասի համար խաղաղ և անվտանգ ապագա ապահովելու համար:
-Ինչպե՞ս կգնահատեք այն փաստը, որ այսօր Ադրբեջանը պատերազմ է մղում Արցախի դեմ Թուրքիայի, Իսրայելի աջակցությամբ և նաև ահաբեկիչների ու վարձկանների անմիջական ներգրավմամբ:
-Ես տարբեր խնդիրներ եմ տեսնում: Մի կողմից, Ադրբեջանը հույսը դնում է Թուրքիայի վրա, որի հետ նա ունի բոլոր տեսակի կապեր, այն պահին, երբ այս պետությունը կրակ է բացում ողջ տարածաշրջանի վրա: Միջերկրական ծովի, Մերձավոր Արևելքի և այժմ Կովկասի բոլոր հակամարտություններն ունեն Էրդողանի կառավարության ուղղակի կամ անուղղակի միջամտությունը, ինչը շատ մտահոգիչ է: Մենք խոսում ենք մի պետության մասին, որը Եվրախորհրդի և ՆԱՏՕ-ի անդամ է, Եվրամիությանը անդամակցելու թեկնածու: Այս կազմակերպությունները և անդամ պետությունները պետք է ավելի վճռական լինեն:
Մյուս կողմից, վարձկաններ կամ նույնիսկ ջիհադիստներ Ադրբեջան գործուղելը շատ մտահոգիչ փաստ է, որը դատապարտել են տարբեր լրատվամիջոցներ: Հուսով եմ՝ դա կհետաքննեն տարբեր միջազգային կազմակերպություններ, որոնց մաս են կազմում Թուրքիան և Ադրբեջանը: Վերջապես, անընդունելի է այն փաստը, որ կան պետություններ, որոնք զենք են վաճառում այն պետություններին, որոնք ոտնահարում են մարդու իրավունքները և միջազգային կանոնակարգերը: Այդ պատճառով ես Իսպանիայի կառավարությանը խնդրել եմ զենք կամ երկակի օգտագործման սարքավորումներ չվաճառել Թուրքիային կամ Ադրբեջանին:
-Պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից վարձկան ահաբեկիչների ներթափանցումը Արցախի տարածք ենթադրում է այդ տարածքում միջազգային ահաբեկչության կիրառում, որի մասին խոսել է Արցախի Հանրապետության Նախագահ Արայիկը Հարությունյանը:
Ձեր կարծիքով՝ արդյո՞ք տարածաշրջանում ահաբեկիչների առկայությունը չի նշանակում Արցախ-Ադրբեջան հակամարտությունից դուրս միջազգային ահաբեկիչների կողմից լայնածավալ գործողությունների հնարավորությունների ստեղծում:
-Դա շատ լուրջ և մտահոգիչ խնդիր է, և ես անհամբեր սպասում եմ արագ և արդյունավետ հետաքննությունների: Ջիհադիզմը պատուհաս է, որը հարվածում է Արևմուտքի և Արևելքի բոլոր հասարակություններին: Տարբեր լրատվամիջոցների կողմից հրապարակված այս նյութը պետք է գրավի միջազգային կազմակերպությունների ուշադրությունը:
- Չնայած Արցախի ոչ միջազգային ճանաչմանը, այսօր Արցախի հիմնահարցը գտնվում է միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում: Ձեր կարծիքով, ինչն է խանգարում, որպեսզի միջազգային հանրությունն ընդունի Արցախը որպես առանձին պետություն և ճանաչի Արցախի Հանրապետության անկախությունը:
-Նորություն չէ, որ միջազգային համայնքը նախընտրում է ստատուս-քվոն և դժկամությամբ է ստեղծում նոր պետություններ: Նույն կերպ պետություն չունեցող ազգի համար անկախության ձեռքբերումը շատ բարդ է, բայց Արցախի դեպքում մենք հրատապ իրավիճակ ունենք: Արցախը փաստացի անկախ տարածք է՝ կենսունակ և ամուր ժողովրդավարական կառավարման կառույցներով: Մինչ այժմ ոչ մի պետություն չի ցանկացել այն ճանաչել Մինսկի բյուրոյի հիման վրա և փորձել կողմերին հասցնել վերջնական համաձայնության:
Հիմա, հաշվի առնելով հրադադարի ռեժիմի խախտումը, միակողմանիությունն ու Ալիևի կառավարության կողմից այժմ և նախկինում ցուցաբերված անբարեխղճությունը, ես հավատում եմ, որ եկել է ժամանակը, որ միջազգային հանրությունը արձագանքի և ենթադրի, որ մենք նախկինի պես բախվում ենք վերականգնման անջատման գործի: Արցախի ճանաչումը խաղաղություն և անվտանգություն կբերի նրա բնակիչներին և կդադարեցնի երկարատև հակամարտությունը: Դա լավ կլինի ողջ տարածաշրջանում խաղաղության համար:
Հարցազրույցը՝ Անի Ավանեսյանի
