Պոլսո Հայոց պատրիարք Սահակ Մաշալյանը հերթական անգամ հանդես եկավ թուրքամետ հայտարարությամբ, այս անգամ Հայոց ցեղասպանության տարելիցին ընդառաջ՝ փորձելով գոհացնել իր թուրք տերերին և արժեզրկել նախագահ Ջո Բայդենի Ապրիլի 24-ի ճանաչումը:
Ինչպե՞ս կարող է Հայոց պատրիարքը նույնքան թուրքամետ լինել, որքան Էրդողանը
Ինչպես առաջարկել էի ավելի վաղ, եթե պատրիարքը չի ցանկանում խնդիրներ ունենալ Թուրքիայի իշխանությունների հետ, նա պարզապես պետք է բերանը փակ պահի: Նա չպետք է ինքնակամ հայտարարություններ անի ոչ կրոնական հարցերի վերաբերյալ և չպղծի 1.5 միլիոն զոհված հայերի սուրբ հիշատակը: Չպետք է եզրակացնել, որ ամեն անգամ, երբ պատրիարքը թուրքամետ հայտարարություն է անում, նա անպայման դա անում է հարկադրանքի տակ: Ավելին, պատրիարքը պետք է ինքն իրեն հարցնի՝ արդյո՞ք հայ համայնքը որևէ օգուտ ստացել է իր բազմաթիվ թուրքամետ հայտարարությունների դիմաց:
Անշուշտ, Թուրքիայի կառավարությունը բազմիցս շահարկել է պատրիարքի խոսքերը` թուրքամետ քարոզչությունն ամբողջ աշխարհում տարածելով: Օրինակ՝ 2021 թ․ ապրիլի 23-ին, երբ հայտնի դարձավ, որ Բայդենը հանդես է գալու Հայոց ցեղասպանության իր մեծապես ակնկալելի ճանաչմամբ, Թուրքիայի կառավարության պաշտոնական լրատվական ծառայությունը՝ «Անադոլու» լրատվական գործակալությունը, տեղեկացրեց պատրիարք Մաշալյանի կողմից Բայդենի գալիք ուղերձի դատապարտման մասին։ «Անադոլու»-ն իր «լուրը» վերնագրեց պատրիարքի խոսքերով․ «1915-ի միջադեպերի օգտագործումը քաղաքականության համար տխրեցնում է հայերին»:
Ինչպե՞ս կարող էր Բայդենի կողմից ցեղասպանության ճանաչումը, որը հայերը ողջունեցին ամբողջ աշխարհում, «տխրեցնե՞լ հայերին»։ Ընդհակառակը, դա վշտացրեց ժխտողական թուրքերին և ոգևորեց հայերին: Պատրիարք Մաշալյանը պարզապես պետք է զբաղվի միայն կրոնական թեմաներով և դատողություններ չանի այլ հարցերի վերաբերյալ:
«Մեզ ցավ է պատճառում, երբ տեսնում ենք, որ մեր ժողովրդի և մեր նախնիների տառապանքները որոշ երկրների կողմից գործիքավորվում են առօրյա քաղաքական նպատակներով: Տասնամյակներ շարունակ խորհրդարանական օրակարգերում հիմնախնդրի օգտագործման պատճառով առաջացած լարվածությունը չի ծառայել երկու ժողովուրդների մերձեցմանը: Ընդհակառակը, դա թշնամական զգացմունքներ է առաջացնում և հետաձգում խաղաղությունը:
Թուրքիայի նախագահի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը նույնպես աջակցություն հայտնեց Մաշալյանի խոսքերին. «Նեղ քաղաքական օրակարգի համար պատմությունը չարաշահելը չի օգնում ոչ անցյալին, ոչ էլ ներկային»:
Հետաքրքիր է, որ Էրդողանը ապրիլի 24-ին նամակ է ուղարկել Պոլսո Հայոց պատրիարքին՝ հերքելով Հայոց ցեղասպանությունը և համաձայնվելով պատրիարքի խոսքերի հետ: Զարմանալի չէ, որ Թուրքիայի կառավարությունը պաշտպանում էր արքեպիսկոպոս Մաշալյանի թեկնածությունը Պատրիարքական ընտրությունների ժամանակ՝ քան այլ նվազ հնազանդների թեկնածությունը։
Պատրիարքը պետք է գիտակցի, որ Թուրքիայի օգտին քարոզչական հայտարարություններ անելով ՝ նա կորցնում է հայերի հարգանքը, ինչպես Թուրքիայի ներսում, այնպես էլ դրսում: Նրա հակահայկական խոսքերը դիտվում են որպես վաճառված թուրքական գործակալի խոսքեր: Հայ եկեղեցին և Թուրքիայում գտնվող հայերը պետք է ճնշում գործադրեն պատրիարքի վրա հրաժարական տալու համար, քանի որ նա կորցրել է հայ համայնքի աջակցությունը և այլևս չի կարող գործել որպես նրանց հոգևոր առաջնորդ:
Ամբողջ աշխարհում միայն հետևյալ երկրներն են քննադատել նախագահ Բայդենի ապրիլքսանչորսյան ուղերձը․ Թուրքիա, Ադրբեջան, Պակիստան և Հյուսիսային Կիպրոսի չճանաչված Թուրքական Հանրապետություն: Սա Հայոց պատրիարքին դնում է հայ ժողովրդի թշնամիների ամոթալի ընկերության մեջ․․․
Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
www.TheCaliforniaCourier.com