ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 16 ՄԱՐՏԻ, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ Ըստ նրա՝ Հայաստանում միգրացիոն համակարգը կենսունակ է և կարող է մարտահրավերներին դիմակայել:

«Ուկրաինայի հարավում պատերազմական գործողությունների պատճառով այդ երկրից շուրջ 150 քաղաքացի է դիմել մեզ: Եկածներից բոլորը չէ, որ ազգությամբ հայեր են, նրանց մեջ կան նաև ազգությամբ ուկրաինացիներ և ռուսներ: Սա առաջին դեպքը չէ, որ Հայաստանն ընդունում է ապաստան հայցողների, որոնք Հայաստանը դիտում են որպես իրենց պաշտպանության համար հուսալի երկիր»,-ասաց Գագիկ Եգանյանը: Նրա խոսքով՝ դեռևս 2002 թվականին իրաքյան ճգնաժամի ժամանակ եղել են 1000-ից ավելի ապաստան հայցողներ:

«Պրակտիկան ցույց տվեց, որ համակարգը կենսունակ է և կարող է այդ ծագած մարտահրավերներին դիմակայել և այդ վիճակում հայտնված մարդկանց մեր օրենսդրությամբ նախատեսված երաշխիքները և պաշտպանության միջոցները տրամադրել»,- նշեց նա՝ շարունակելով, որ ապաստանի կայացման ոլորտում հաջորդ հանգրվանը 2005-2006 թվականների իսրայելա-լիբանանյան ճգնաժամն էր, երբ հակամարտող երկու երկրներից էլ Հայաստանն ունեցել է ապաստան հայցողներ:

Գագիկ Եգանյանն ասաց, որ ապաստան հայցողների մեջ կային նաև ազգությամբ արաբներ, որոնք, հավանաբար, կարող էին իրենց հարևան երկրներում պաշտպանություն փնտրել, բայց նախընտրեցին Հայաստան գալ: Հաջորդ դեպքը 2008 թվականի օգոստոսին վրաց-օսական հակամարտությունն է, երբ Վրաստանից շուրջ 150 քաղաքացիներ Հայաստանում պաշտպանություն էին փնտրում:

«Եվ վերջապես, 2013 թվականից սկսած սիրիական ճգնաժամով պայմանավորված 1000-ից ավելի ապաստան հայցողներ ենք ունեցել: Ընդ որում, ապաստանի տրամադրման համակարգը պետության նոր գործառույթ է, գործունեության նոր ուղղություն է և այս ուղղությունում անհրաժեշտ բոլոր գործիքակազմը ներդրված է և առկա է»,- ընդգծեց նա։

Գործիքակազմ ասելով Գագիկ Եգանյանը նկատի ունի և՛ օրենսդրությունը՝ փախստականների մասով օրենքն իր ենթաօրենսդրական ակտերով, և՛ հատուկ կացարանը, որտեղ ապաստան հայցողները բնակվում են, մինչև իրենց դիմումի վերաբերյալ վերջնական որոշման ընդունումը:

«Կա համապատասխան հմտություններ ունեցող անձնակազմ, որը հմտացել է պարզելու համար ապաստանի համար ներկայացված հայցադիմումն իրո՞ք պայմանավորված է այդ վտանգներից խուսափելու հանգամանքով, թե՞ ուղղակի Հայաստանն ընտրում են իրենց բնակության երկիր՝ մտածելով այս ռեժիմն օգտագործել: Լինում են նաև դավանափոխ անձինք, որոնք այս պատրվակն են ներկայացնում Հայաստանում, որպեսզի իրենց պաշտպանեն: Եվ մեր խնդիրն է պարզել՝ իրոք դա այդպես է, թե ուրիշ հանգամանք կա և սա է օգտագործվում»,- տեղեկացրեց Եգանյանը:Ըստ նրա՝ ապաստանի այս համակարգը 1999-2000 թվականներից է ձևավորվել, արդեն 3000-ից ավելի դիմումներ են ընդունվել, և դիմումների հոսքը շարունակվում է:

«Ունենք դիմումներ աֆրիկյան երկրներից,  նույնիսկ հեռավոր Կուբայից ենք դիմում ունեցել: Կարելի է ենթադրել, որ անձը եթե հեռու տեղից դիմում է ապաստան հայցելու, արդեն գիտի, որ այդ երկրում այդ համակարգը գործում է: Սա ևս մի ինդիկատոր է, որ այս համակարգը Հայաստանում գործում է»,-ասաց Գագիկ Եգանյանը՝ ավելացնելով, որ ապաստանը պաշտպանության համակարգ է, որը 3 բնութագրիչներ ունի:

«Առաջին, եթե ապաստան ես տրամադրում, դա նշանակում է՝ տրամադրել ես նրան օրինական բնակության իրավունք: Երկրորդ՝ ապաստան ստացած անձին իր կամքից անկախ չես կարող վերադարձնել ծագման երկիր, պարտավոր ես պաշտպանել տվյալ երկրում իրեն սպասվող հալածանքներից կամ բռնություններից: Եվ երրորդ՝ ապաստան ստացած անձին տրամադրում ես որոշակի սոցիալական, տնտեսական, մշակութային իրավունքներ»,-տեղեկացրեց մեր զրուցակիցը:

ՏԿԱԻՆ միգրացիոն պետական գործակալության պետը շեշտեց նաև, որ պետք է միշտ հիշել, որ ապաստան հայցողներին չես կարող առաջարկել ավելի լավ պայմաններ, քան առաջարկում ես քո երկրի քաղաքացիներին։