ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 28 հունվարի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ Հարցազրույցը ներկայացնում ենք ստորև.

 

-Առաջին անգամը չէ, որ պաշտոնական Մոսկվան նման վերագրումներ է անում։ Այստեղ պատասխան կա նաև Եվրախորհրդարանի բանաձևերին և ԵՄ-ին՝ սահմանի հայաստանյան հատված քաղաքացիական առաքելություններ ուղարկելուն, ինչը նշանակում է, որ Երևանը համաձայնություն է տվել այդ առաքելության ժամանմանը, իսկ Բաքուն՝ ոչ։ Ամբողջ խնդիրը միջնորդական հակամարտությունն է։ Մոսկվան առաջադրում է ՀԱՊԿ ուժեր տեղակայել հայ-ադրբեջանական սահմանին, իսկ ԵՄ-ն կանխում է և քաղաքացիական առաքելություն ուղարկում։ Տարածաշրջանում թեժացող միջնորդական մրցապայքարի համատեքստում պետք է դիտարկել այս հայտարարությունը։

-«Գետնի վրա» ասելով՝ Մոսկվան պարզ հասկացնում է, որ գետնի վրա բացառապես ռուսական խաղաղապահ ուժերն են գործում, և դա ունի լեգիտիմ հիմք։ Խոսքը նոյեմբեր 9-ի հրադադարի պայմանավորվածության կամ եռակողմ համաձայնության մասին է․ ոչ միայն հրադադարի, այլև՝ տարածաշրջանի ապաշրջափակման։ Այդ տարածաշրջանային հանգուցալուծումների իրականացման պայմանագրով ներգրավվել է Ռուսաստանը, ինչի մասին էլ հիշեցնում է «գետնի վրա» ասելով։

-Ադրբեջանը չի համաձայնվում սահմանի իր հատվածում ԵՄ առաքելության տեղակայմանը։ Վետոյի է ենթարկել Փարիզի միջնորդությունը և դրանով առկախել Բրյուսելի քառակողմի վերագործարկումը։ Աշխատում է նոյեմբերի 9-ի ընտրովի կետերի իրականացման վրա․ հիմա առաջնայինը Նախիջևան-Ադրբեջան Հայաստանի հատվածով կապի գործարկումն է, իրենց ասելով՝ «զանգեզուրյան միջանցքը»։ Շտապում են իրականացնել այն, ինչ պայմանավորվել են ռուսական միջնորդությամբ՝ նախքան այլ ուժերի ներգրավման խորացումը։

-Առաջին հայացքից պարադոքսալ իրավիճակ է։ Մոսկվան երաշխավոր է, եռակողմի համաձայն, վերահսկել Բերձորի միջանցքով կապը։ Միջանցքի երկարատև փակումը չի բխում Մոսկվայի շահերից, որովհետև դա անպայման կնպաստի Արցախի հայաթափմանը։ Իսկ այնտեղ ժողովրդի մնալը պետք է Մոսկվային՝ խաղաղապահ ուժերի ժամկետը երկարաձգելու առումով։ Լավրովի հայտարարությունը, թե կարծում է, որ միջանցքի հարցը շուտով կլուծվի, չի իրականանում, ինչը ևս հարցականներ է ստեղծում։ Մյուս կողմից, եթե այնպես ընկալենք, որ «բնապահպանների» բուն նպատակը «միջանցք՝ միջանցքի դիմաց» է կամ «ճանապարհային կարգավիճակ՝ ճանապարհային կարգավիճակի դիմաց»՝ թեկուզ անցակետեր նշանակելով, ապա Ռուսաստանի ջանքը չեզոքություն պահպանելու միջնորդական ղեկը ձեռքում պահելն է, որպեսզի քաղաքականորեն ընկալելի կլինի։ Չմոռանանք, որ երկու ճանապարհների անվտանգության վերահսկողությունը պիտի իրականացնեն ռուսական զորքերը։

-Կարծում եմ՝ պարզ ասվում է, որ Բրյուսելը չի կարող միջնորդական առաքելություն իրականացնել։ Ըստ Մոսկվայի՝ Բրյուսելի ճիգերը արդյունավետ չեն, քանի որ «գետնի վրա» Ռուսաստանն է հակամարտության մրցավարը։