Միջազգային կառույցներում առկա կողմնակալ այս մոտեցումը ևս մեկ անգամ փաստում է, որ մեր անվտանգությանն ուղղված սպառնալիքը միայն սահմանից այն կողմ չէ:
Ինչպե՞ս են հակահայ բանաձևերը մտել ԵԽԽՎ օրակարգ, և ի՞նչ հետևանքներ կարող են ունենալ. քաղաքագետի դիտարկումները
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, հունվարի 27, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Դրա վառ ապացույցն է Թուրքիայի պատգամավոր, ազգությամբ հայ Մակար Եսեյանի` հակահայկական բանաձևին կողմ քվեարկելը:
Այս մասին «Արցախպրես»-ի հետ զրույցում ասել է քաղաքագետ Աշոտ Մարգարյանը՝ անդրադառնալով երեկ ԵԽԽՎ-ում քննարկված հակահայկական բանաձևերին: Քաղաքագետի կարծիքով, արժե դիվանագիտական կարևոր ձեռքբերում համարել այն, որ մյուս հակահայկական բանաձևը չընդունվեց: «Ընդհանրապես մեր շահերից չի բխում որևէ հակահայկական բանաձևի ընդունումը, անկախ այն հանգամանքից, որ իրավակական հետևանքներ այն չունի և չի կարող ուղղակիորեն ազդել բանակցային գործընթացի վրա: Նման հակահայկական բանաձևերի ընդունմամբ` Ադրբեջանն ամրապնդում է իր միջազգային դիրքերը և պատերազմական գործողությունների վերսկսման հիմքեր է նախապատրաստում: Այս և այլ հաջողություններով ոգևորված` Ադրբեջանն իր ներքին խնդիրների լուծումից հետո նոր թափով կլծվի հակահայկական քարոզչության գործին»-,- ասել է Մարգարյանը:
Նրա խոսքով, ԵԽԽՎ-ն մեկն է այն բոլոր հարթակներից, որոնք Ադրբեջանն ակտիվորեն օգտագործում է հակահայկական դիրքորոշումներ անցկացնելու համար. չմոռանանք, որ նման հաջող փորձեր արվել են նաև այլ հարթակներից, ինչպես օրինակ Իսլամական պետությունների կոնֆերանս կազմակերպության շրջանակներում: Ադրբեջանի դիրքերը ԵԽԽՎ-ում ամրապնդվեցին հատկապես այն ժամանակ, երբ կառույցի նախագահ դարձավ Թուրքիայի արտգործնախարար Մեվլութ Չավուշօղլուն:
«Ադրբեջանը փորձում է միջազգային հանրության ուշադրությունը շեղել դեպի հումանիտար խնդրիրների քաղաքանացումը, (ինչպես օրինակ փախստականների խնդիր, ջրային ռեսուրսների օգտագործումից զրկում) շրջանցելով բուն հիմնահարցը` այն է ԼՂ հակամարտության քաղաքական կարգավորումը: Ընդ որում` ԼՂՀ իշխանությունները Ադրբեջանին բազմիցս են առաջարկել համատեղ օգտագործել Սարսանգի ջրային ռեսուրսները, բայց մերժում են ստացել: Ադրբեջանի այս քաղաքականությունը վնաս է հասցնում Արցախի Հանրապետությանը, քանի որ այն նույնպես զրկված է Սարսանգի ջրային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման հնարավորությունից: Ճիշտ է, միանգամայն ողջունելի է, որ Ուոլթերի բանաձևը չընդունվեց, այնուամենայնիվ, Մարկովիչի զեկույցի ընդունումն արդեն իսկ ԵԽԽՎ, որպես մարդու իրավունքների պաշտպանության կարևորագույն ատյանի հանդեպ ունեցած վստահության նվազման լուրջ ահազանգ է»,- նշեց քաղաքագետը:
Մարգարյանն ընդգծեց, որ հենց այդ նույն Ուոլթերն էր ղեկավարում ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելությունը 2013թ-ի Ադրբեջանի նախագահական ընտրություններում, և նրա ադրբեջանական շահերի պաշտպան դառնալը միջանձնային հարաբերությունների հաստատման տիպիկ օրինակ է, քանի որ ի տարբերություն ԵԱՀԿ դիտորդական առաքելության, Ուլթերի պատվիրակությունը ժողովրդավարական էր ճանաչել Ադրբեջանի նախագահի ընտրությունները: Այնուամենայնիվ, այս համագործակցությունը նա չներկայացրեց որպես հաջողված լոբբիստական գործունեության արդյունք, այլ բացահայտ կոռուպցիոն գործարք:
Միջազգային տարբեր հարթակներում շատ հաճախ կարելի է հանդիպել մարդկանց, ովքեր ներկայացել են այս կամ այն հակամարտության մասնագետ, բայց երբևիցե չեն այցելել տվյալ տարածաշրջան, ներսից ծանոթ չեն խնդիրներին: Նույն կերպ և Բոսնիայի պատվիրակի դեպքում է, երբ առանց խնդիրներին տեղում ծանոթանալու, տարածաշրջան այցելելու, Մարկովիչը բացահայտ կողմնակալ բանաձևերով է հանդես գալիս, որոնք բացի ընգծված պատվեր լինելուց, նաև ոչ պրոֆեսինալ են:
Այս համատեքստում, ըստ Մարգարյանի, միանգամայն տեղին էր Մինսկի խմբի համանախագահների դատապարտող հայտարարությունը: Կարծում եմ, որ ստեղծված իրավիճակում ԼՂ հակամարտությամբ զբաղվող միակ շրջանակը պետք է ավելի ակտիվ դիրքերից հանդես գա:
«Ընդհանուր առմամբ, ԵԽԽՎ-ում հայկական պատվիրակության գործունեությունը դրական է: Նախորդ տարվա նստաշրջանին մեր պատվիրակներին հաջողվել էր արդյունքների հասնել հակահայկական մի այնպիսի բանաձևի շուրջ, որը պարունակում էր բռնազավթում եզրույթը: Արդյունքում բանաձևի այդ հատվածը փոխարինվեց ԼՂ հակամարտության մասին նախադասությամբ: Այդուամենայնիվ, պետք է էլ ավելի արդյունավետ օգտագործել մեր ռեսուրսները, միջանձնային կապերը` օժանդակելու մեր պատվիրակներին, որպեսզի պաշտպանվեն արդարությունն ու դեմոկրատական արժեքները»,- եզրափակեց մեր զրուցակիցը՝ հավելելով, որ վաղուց ժամանակն է որպեսզի մեր պատվիրակությունը ԵԽԽՎ-ում հանդես գա նոր որակի նախաձեռնողականությամբ:
