Artsakhpress

Քաղաքական

Կրոնական ազատությունների մասին իր տարեկան զեկույցում ԱՄՆ-ի պետքարտուղարությունը խստորեն քննադատում է Թուրքիային

Միացյալ Նահանգների պետքարտուղարությունը վերջերս հրապարակել է 2017 թ. իր զեկույցը միջազգային կրոնական ազատությունների մասին մոտ 200 երկրներում, ներառյալ Թուրքիայում, Ադրբեջանում և Հայաստանում։

Կրոնական ազատությունների մասին իր տարեկան զեկույցում ԱՄՆ-ի պետքարտուղարությունը խստորեն քննադատում է Թուրքիային

Կրոնական ազատությունների մասին իր տարեկան զեկույցում ԱՄՆ-ի
պետքարտուղարությունը խստորեն քննադատում է Թուրքիային
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏհունիսի 27, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Այս շաբաթ մեր ուշադրության կենտրոնում կլինի Թուրքիայի վերաբերյալ բաժինը։ Ընդհանուր առմամբ, Թուրքիայում բոլոր կրոնական խմբերը, որոնք սունի մահմեդական չեն, տառապում են խտրականությունից և հալածանքներից: Ալևիները, որոնք կազմում են Թուրքիայի 81 միլիոն բնակչության մեկ քառորդը, պետության կողմից դիտարկվում են որպես «հերետիկոս մահմեդականներ», որոնց պաշտամունքի վայրերը չեն ճանաչվում: Հաճախ հրեաներին վարկաբեկող հակասեմիտական հոդվածներ են հրապարակվում թուրքական թերթերում։ Նախագահ Էրդողանը հանրությանը մշտապես հրահրում է հակաիսրայելական հռետորաբանությամբ:
Պետքարտուղարությունը տեղեկացնում է՝ «Կրոնական փոքրամասնություններն ասում են, որ շարունակում են դժվարություններ կրել հանրակրթական դպրոցներում պարտադիր [իսլամական] կրոնի դասերից ազատվելու, պաշտամունքի վայրերի գործածման կամ բացման, ինչպես նաև հողի ու սեփականության վեճերի լուծման հարցում: Կառավարությունը սահմանափակել է կրոնական փոքրամասնություն կազմող խմբերի ջանքերը իրենց հոգևորականների պատրաստման գործում...: [Իսլամական] կրոնի դասերը շաբաթական երկու ժամ են 4-12-րդ դասարանի աշակերտների համար։ Միայն այն աշակերտները, որոնք իրենց նշել են «քրիստոնյա» կամ «հրեա» ազգային ինքնության քարտերում, կարող են դիմել կրոնական դասերից ազատվելու համար: Աթեիստները, ագնոստիկները, ալևիները կամ ոչ սունի այլ մահմեդականները, բահաիսները, եզդիները կամ նրանք, ովքեր ազգային ինքնության քարտի վրա բաց են թողել կրոնական բաժինը, չեն կարող ազատվել այդ դասերից»:
Հայ Առաքելական Եկեղեցու շուրջ 90 հազար անդամներ ապրում են Թուրքիայում, որոնցից 60 հազարը քաղաքացիներ են, իսկ 30 հազարը՝ Հայաստանից գաղթականներ առանց բնակության իրավունքի։ ԱՄՆ-ի զեկույցում նշվում է, որ «փաստաթղթեր չունեցող Հայաստանից գաղթականների և Սիրիայից հայ փախստականների երեխաները» կարող են հաճախել հանրակրթական դպրոցներ: «Քանի որ կառավարությունը գաղթական և փախստական երեխաներին օրինականորեն դասակարգում է որպես «այցելուներ», սակայն նրանք իրավունք  Թուրքական կառավարությունը, Լոզանի 1923 թ. պայմանագրի պահանջի փոքրամասնություններին» (հայ առաքելական քրիստոնյաներ, հրեաներ  հունական ուղղափառ քրիստոնյաներ): Սակայն, ըստ ԱՄՆ-ի կրոնական զեկույցի, կառավարությունը չի ճանաչում «ոչ մահմեդական փոքրամասնությունների ղեկավարությանը կամ վարչական կառույցները, ինչպես օրինակ, պատրիարքարանները եւ գլխավոր ռաբինատները, որպես իրավաբանական անձինք, որի հետևանքով նրանք չեն կարողանում գնել սեփականություն կամ պահպանել դրա իրավունքը կամ հայց ներկայացնել դատարան։ Այս երեք խմբերը, այլ կրոնական փոքրամասնությունների համայնքների հետ միասին ստիպված էին ապավինել անկախ հիմնադրամներին, որոնք նախկինում ստեղծել էին առանձին կառավարման խորհուրդներ՝ կրոնական ունեցվածքի պահպանման և վերահսկողության համար։ Հիմնադրամները չեն կարողանում ընտրություններ անցկացնել` իրենց կառավարման խորհուրդների անդամակցությունը թարմացնելու համար, քանի որ կառավարությունը, չնայած խոստումներին, դեռևս չի հրապարակել նոր կանոնակարգեր, որոնք կփոխարինեն 2013 թվականին վերացվածին՝ թույլ տալով հիմնադրամի խորհրդի անդամների ընտրություն»:
Այնուամենայնիվ, «Հայ Առաքելական պատրիարքարանը և [հունական] Էկումենիկ պատրիարքարանը շարունակ ձգտել են իրավական ճանաչման, և նրանց համայնքները գործել են որպես անհատական կրոնական հիմնադրամների համախմբում։ Քանի որ պատրիարքարանները չունեին իրավաբանական անձի կարգավիճակ, առանձին խորհուրդների կողմից վերահսկվող առընթեր հիմնադրամները տիրապետել են կրոնական համայնքների ամբողջ գույքը, և պատրիարքարանները որևէ իրավական իրավասություն չունեին ուղղորդել ցանկացած ունեցվածքի օգտագործումը կամ այլ կերպ կառավարել իրենց համայնքները», նշված է ԱՄՆ-ի զեկույցում:
Թուրքական կառավարությունը խոչընդոտում է նաև Հայոց եկեղեցու նոր պատրիարքի ընտրությանը Թուրքիայում` անգործունակ պատրիարքին փոխարինելու համար։ ԱՄՆ-ի զեկույցում նշվում է, որ «մարտին (2017 թ.) Ստամբուլի նահանգապետարանը դադարեցրել է Հայոց պատրիարքարանի հոգևոր վեհաժողովի որոշումը՝ ընտրելու փոխանորդ՝ նոր պատրիարք ընտրելու գործընթացը սկսելու համար։ Ներկայիս պատրիարք Մեսրոպ II չի կարող կատարել իր պարտականությունները առողջական վիճակի պատճառով, և պատրիարքի տեղապահը շարունակում է զբաղեցնել պաշտոնը: Համայնքի որոշ անդամներ քննադատել են նահանգապետարանի հայտարարությունը, որպես միջամտություն եկեղեցու ներքին գործերին: Պատրիարքության աղբյուրները հայտնել են, որ կառավարությունը հետագայում ճանաչել է տեղապահ ընտրելու մարտ ամսվա ընտրությունները: Հուլիսին ընտրված տեղապահը դիմել էր կառավարությանը դեկտեմբերին պատրիարքական ընտրություններ անցկացնելու համար: Տարեվերջին համայնքը կառավարությունից արձագանք չէր ստացել, թե ինչպես վարվել պատրիարքական ընտրությունների հետ»:
Համաձայն ԱՄՆ-ի զեկույցի՝ «կրոնական համայնքները շարունակում են վիճարկել կառավարության կողմից 2016 թ. իրենց ունեցվածքի բռնագրավումը, որոնք վնասվել էին կառավարության անվտանգության ուժերի և Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության (PKK) ահաբեկչական խմբերի միջև բախումների հետևանքով: Կառավարությունն այդ գույքը բռնագրավել է իրենց կողմից ասված «հետճգնաժամային վերակառուցման» համար:
Տարեվերջին կառավարությունը չի վերադարձրել կամ ավարտել կալվածքների վերանորոգումը, ներառյալ ԴիյարբեքիրիՍուր շրջանի պատմական և հնագույն Քյուրսունլու մզկիթը, Հասիրլիի մզկիթը, Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցին, Մարի Փեթուն քալդեական եկեղեցին, Սիրիական բողոքական եկեղեցին և Հայ կաթոլիկ եկեղեցին: Ապրիլին Պետական խորհուրդը՝ վերին ատյանի վարչական դատարանը, ժամանակավոր որոշում է կայացրել՝ կասեցնելու Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցու բռնագրավումը»:
Հայկական և կրոնական այլ փոքրամասնությունների հիմնադրամները 2011-ից ի վեր ներկայացրել են 1560 դիմում, տասնյակ տարիներ առաջ բռնագրավված իրենց ունեցվածքի վերադարձման համար: Կառավարությունը վերադարձրել է միայն 333 կալվածքներ և փոխհատուցել 21 այլ կալվածքների համար։
ԱՄՆ-ի զեկույցում նաև նշվում է, որ «տարբեր ինքնակոչ իսլամիստական խմբեր շարունակում են սպառնալ և քանդել քրիստոնեական սրբավայրեր։ Սեպտեմբերին մի անհայտ խումբ քարեր է նետել Ստամբուլի Նարիկապի թաղամասում գտնվող հայկական Սուրբ Թադևոս եկեղեցու վրա, կոտրելով լուսամուտները: Որոշ վկաներ ասել են, որ հարձակվողները բղավել են հակահայկական կարգախոսներ, մինչ ներսում տեղի էր ունենում սուրբ մկրտության արարողություն։ Սեպտեմբերին Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցու հիմնադրամի նախագահն ասել է, որ անհայտ ավազակները բազմիցս թալանել են Դիարբեքիրի եկեղեցին, չնայած շրջանում շարունակվող պարետայի ժամին»։
Ինչպես սպասվում էր, Թուրքիայի արտգործնախարարությունը մերժել է կրոնական իրավունքների խախտման մասին ԱՄՆ-ի զեկույցը`այն անվանելով «որոշ անհիմն պահանջների կրկնություն»: Սակայն, կրկնությունը հաստատում է, որ փոքրամասնությունների կրոնական իրավունքների պաշտպանության բարելավում չի եղել: Թուրքական կառավարությունը շարունակում է բացահայտորեն անտեսել հայկական, ասորական և հունական կրոնական փոքրամասնությունների, ինչպես նաև հրեաների և ալևիների իրավունքները:
Որպես ապացույց Թուրքիայում նախագահ Էրդողանի իշխանության օրոք տիրող ահաբեկչական մթնոլորտի՝ հրեական, Հայ Առաքելական, Հայ Կաթոլիկ և սիրիական համայնքների կրոնական առաջնորդներն անցյալ կիրակի իրենց պարտավորված են զգացել շնորհավորական ուղերձներ հղել Էրդողանի՝ Թուրքիայի բռնապետի վերընտրման կապակցությամբ…
Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

     

Քաղաքական

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ ԱԺ անունից Արգենտինայի Պատգամավորների պալատի գործընկերներին հրավիրել է Հայաստան

Մարտի 26-ին պաշտոնական այցով Բուենոս Այրեսում գտնվող ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Արգենտինյան Հանրապետության Պատգամավորների պալատի նախագահ Մարտին Մենեմի հետ:

Նիկոլ Փաշինյանն ու Անն-Լորանս Պետելը քննարկել են Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող գործընթացները

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խմբի նախագահ Անն-Լորանս Պետելի գլխավորած պատվիրակությանը:

Ֆրանսիայի ԱԺ Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր

Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խմբի ղեկավար Անն-Լորանս Պետելի գլխավորած պատվիրակությունը մարտի 27-ին այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր՝ ՀՀ ԱԺ Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամական խմբի ղեկավար Վլադիմիր Վարդանյանի և ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյիի ուղեկցությամբ:

ՀՀ-ի և ԵՄ-ի միջև վիզաների ազատականացման շուրջ երկխոսության մեկնարկը կարևոր քայլ կլինի հարաբերությունների խորացման համար. «Հայաստանի բարեկամներ» ցանցի զեկույցը

Հայաստանի և Եվրոպական միության միջև վիզաների ազատականացման շուրջ երկխոսության մեկնարկը կարևոր քայլ կլինի հարաբերությունների խորացման համար։

Տնտեսական

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը և ԱՄՆ դեսպանը քննարկել են հայ-ամերիկյան համագործակցությանն առնչվող հարցեր

Նախարար Գևորգ Պապոյանը մարտի 22-ին ընդունել է Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քրիստինա Ալիսոն Քվինին:

Գերմանիայի կառավարությունը ՀՀ-ին կտրամադրի 12 մլն եվրոյի արտոնյալ վարկ. համաձայնագրի նախագիծը քննարկվել է ԱԺ-ում

Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ասիական զարգացման բանկը ստորագրել են 66,1մլն եվրո արժողությամբ «Սեյսմիկ անվտանգության բարելավման ծրագիր (լրացուցիչ ֆինանսավորում)» վարկային համաձայնագիրը. այս մասին ասել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանը՝ ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի՝ մարտի 15-ի արտահերթ նիստում ներկայացնելով համաձայնագիրը վավերացնելու մասին օրենքի նախագիծը:

Ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են

ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 13-ին ժամը 10:20-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 400.72 դրամ։

Մարտի 11-ին դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները փոխանակման կետերում

ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 11-ին ժամը 10:20-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 401.41 դրամ։

Հասարակական

Ռազմական

Հայաստանը մնում է ՀԱՊԿ-ի դաշնակիցը. գլխավոր քարտուղար

Հայաստանը շարունակում է մնալ ՀԱՊԿ-ի դաշնակիցը, միևնույն ժամանակ, կազմակերպությունը Հայաստանի ղեկավարության կողմից քաղաքական սթափություն է ակնկալում:

Հայաստանի պաշտպանության նախարարը պաշտոնական այցով մեկնել է Իրան

Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը մարտի 6-ին պաշտոնական այցով մեկնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն։

Հայ-ադրբեջանական սահմանին օպերատիվ իրավիճակը հարաբերական կայուն է․ Էդվարդ Ասրյան

Հայ-ադրբեջանական սահմանին օպերատիվ իրավիճակը գնահատվում է հարաբերական կայուն։

ՊՆ վարչական համալիրում տեղի է ունեցել Նիկոլաոս Դենդիասի դիմավորման հանդիսավոր արարողությունը

ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը մարտի 4-ին ընդունել է պաշտոնական այցով Հայաստանի Հանրապետություն ժամանած Հունաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Նիկոլաոս Դենդիասին։

Տեսանյութեր

ավելին

Ամենադիտված

ամիս

շաբաթ

օր

Search