ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, հուլիսի 10, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: «Արցախպրես»-ի թղթակցի հետ զրույցում ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի  հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի Արցախի հնագիտական արշավախմբի ղեկավար Համլետ Պետրոսյանն ասաց, որ մինչ այս հնավայրի 70 հեկտար տարածքից պեղվել է մոտ 1.8-2 հեկտար հատված:

Հետազոտության աշխատանքները կազմակերպելու համար այս տարի  ԱՀ կառավարությունը հատկացրել է 10 միլիոն դրամ: Դա պեղումներ իրականացնելու համար մոտավորապես բավարարում է քսան օր՝ երեսուն հոգանոց արշավախմբի մասնակցությամբ: Սա Տիգրանակերտի հետազոտության համար մինչ այժմ եղած ամենաքիչ ֆինանսական հատկացումն է: Ամեն տարի ինձ հաջողվում էր նախկին պետնախարար Արայիկ Հարությունյանի աջակցությամբ որոշակի ավելացումներ կատարել: Եվ եթե այս տարի որևէ նոր գումար չհավելվի, ապա կունենանք Տիգրանակերտի պատմության ամենափոքր ծավալի պեղումները:

Այս ամենից բացի, ինձ հաջողվել է միայն մի փոքրիկ ծրագիր հաստատել բարերարների օգնությամբ, որը երևի թե կտրամադրվի անտիկ դամբարանադաշտի հետազոտությանը:

Ակնհայտ է, որ աշխատանքները նախ շարունակվելու են ամրացված թաղամասի հյուսիսային պարսպապատի շարունակությունը բացելու ուղղությամբ: Մենք մի քանի շաբաթ առաջ ինֆրակարմիր լուսանկարներ ենք արել, և կարծես թե կարող ենք ակնկալել, որ ապագայում կբացենք նաև պարսպապատի մուտքը, չնայած որ դա մեծ ծավալի աշխատանք է պահանջում: Բացի այդ, վաղ քրիստոնեական  հրապարակում մի քանի անհարթություններ կան, այս տարի կփորձենք նաև դրանք հարթել:

Նախկինում մենք պեղել ենք մեկ անտիկ թաղամաս, որն անվանել ենք առաջին անտիկ թաղամաս: Նմանատիպ առնվազն երեք-չորս անտիկ թաղամասերի հետքեր ևս կան: Մենք այս տարի պետք է փորձենք պեղումներ իրականացնել նոր անտիկ թաղամասի տարածքում: Կախված ժամանակի սղությունից՝ հնարավոր է միայն հետախուզական պեղումներ կատարվեն:

Նաև նախատեսել ենք պեղումներ իրականացնել անտիկ դամբարանադաշտում, սակայն այն  տեխնիկական հետազոտության կարիք ունի, և եթե դա մեզ չհաջողվի, կամ էլ որևէ արդյունք չստանանք, գուցե փորձենք պեղել Խաչենագետից Տիգրանակերտ եկող ջրանցքը, որը նաև թունելային հատվածներ ունի: Դա ժայռափոր ջրանցք է, և եզակի իր տեսակով, քանի որ Արարատյան դաշտից դեպի այս կողմ նման կառույց գոյություն չունի:

Իհարկե… եթե հաջողվի անտիկ դամբարանադաշտում գոնե մի քանի թաղում վավերացնել: Մեր ունեցած պրակտիկայում Տիգրանակերտի ցանկացած անտիկ թաղման վավերացում տալիս է հնագիտական կարևոր գտածոներ՝ խեցեղեն, զարդեր և դրամներ: 

     

                                                                                            Լուսանկարները՝ Համլետ Պետրոսյանի