Հայկ և Հովհաննես Չոբանյանները զույգ եղբայրներ են: 20-ամյա երիտասարդները զորացրվեցին: Ծառայում էին ՊԲ հարավարևելյան ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի մարտական հերթապահություն իրականացնող հրաձգային գումարտակում:
Երկվորյակ եղբայրները բացահայտում են զինվորական ծառայության առանձնահատկությունները
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, հոկտեմբերի 12, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ-ՄԱՐՏԻԿ: Արտաքնապես միմյանց շատ նման, բայց հաճախ նաև հակառակ տեսակետներ ունեցող եղբայրների հետ հասցրինք զրուցել ծառայության կարևորության, երազանքների և առաջիկա ծրագրերի մասին:
Չոբանյան եղբայրների մասին գիտեն ողջ զորամասում: Հայկին և Հովհաննեսին միմյանցից տարբերելու երկու եղանակ կար` մեկը Հովհաննեսի արտահայտված ժպիտն էր, իսկ մյուսը` դեմքի շրջանում խալը: Ի տարբերություն Հովհաննեսի, Հայկն ավելի հանգիստ և հավասարակշռված բնավորություն ուներ, համեստ էր, կարողանում էր իրավիճակի լրջությունը պատկերացնել, իսկ ավելի կոնկրետ` արկածախնդրությունների երբեք չեր դիմում: Փոխարենը` Հովհաննեսն աչքի էր ընկնում իր արտահայտված ակտիվությամբ, կատակներով և այլն:
«Երկար ժամանակ ծառայել ենք միևնույն ստորաբաժանումում: Մեր նմանության մասին միշտ էլ խոսել են: Հիմնականում չեն տարբերել, հարցեր են տվել, որպեսզի իմանան, թե ով ով է: Գիտեք, շատ լավ է, երբ ծառայությանդ ընթացքում կողքիդ հարազատ մեկին ունես, ով պատրաստ է թև ու թիկունք լինել»,- ասում էր Հայկն ու հավելում, որ ծառայությունը նրանց հնարավորություն տվեց ավելի մտերմանալ, հասկանալ, որ ամեն ինչ անցողիկ է, և որ մնայունն իրենց հարաբերություններն են:
Չոբանյան եղբայրներն առօրյա շփումներում փորձել են իրենց դրսևորել այնպես, որ միմյանց միջև լարվածություն չառաջանա: Դե եղբայրներ են, բայց անհնար էր առանց տարաձայնությունների:
Զրույցի ընթացքում հետաքրքիր մի բան նկատեցինք: Հովհաննեսն ունկնդրողի դերում էր, լրացնում էր եղբոր միտքը, սպասում, որ Հայկը խոսքի «դաբրոն» տար, թեև բնավորությամբ ինքն ավելի ուժեղ էր, արագ կողմնորոշվող, բայց եղբոր խոսքն ավելի շատ էր հարգում, լավ գիտեր, որ սխալ բան չի ասելու...
Ծառայության կարևորության մասին խոսելիս Չոբանյան եղբայրներն ասում էին` հայրենիքի պաշտպանությունից բացի, ծառայությունը նաև հնարավորություն է տալիս մարդուն լավ ճանաչել, չհավատալ դիմացինի խոսքին, այլ առաջնորդվել ըստ իրավիճակի:
«Մարդն ուղղվում և կայանում է իր սխալներով, առօրյա գործողություններով: Բանակում այդ գործողություններն ավելի շատ են, իրավիճակները` գործնականում կիրառելի: Ամեն մեկն իր սկզբունքներն ու բնավորության գծերն ունի, փորձում է «հաղթողի» դերում ինքը լինել: Վերջում, իհարկե, հաղթում է նա, ով ավելի շատ է հարմարվել ծառայությանը», -ասում էր Հովհաննեսն ու հավելում, որ բանակը մի վայր է, որտեղ դժվարությունները և հացը կիսում են համատեղ:
Երկվորյակ եղբայրներն ասում էին` շատ նպատակներ, երազանքներ կան, բայց նախընտրում են դրանք չբարձրաձայնել: Զորացրվելուց հետո մի լավ կհանգստանան, հետո կօգնեն ծնողներին, որպեսզի երկու տարվա բացակայության տեղը հանեն, ժամանակ մնալու դեպքում էլ կգնան երազանքները կերտելու ճանապարհով:
«Տիեզերագնացության, նորարարության և մեքենաների արտադրության ոլորտներում ուզում եմ իմ ներդրումն ունենալ: Կարծում եմ` կստացվի,- իր հետաքրքրությունների շրջանակն էր ներկայացնում Հայկը, հետո նայելով եղբորը` ավելացնում,- Հովոն էլ տեխնիկայից է լավ, կարողանում է անսարք տեխնիկան գործնական վիճակի բերել»:
Չոբանյան եղբայրները թեև բանակային տարիները համարում են ամենադժվարը, երբ զրկված են քաղաքացիական կյանքի գայթակղություններից, այնուամենայնիվ, այն կարծիքին են, որ ծառայության միջոցով իրենք թե՛ ֆիզիկապես, թե՛ որպես մարդ կոփվել ու կայացել են, դարձել ավելի պատրաստ` փող վաստակելու, ընտանիք պահելու և կյանքի հետագա դժվարություններն արժանապատվորեն հաղթահարելու համար:
Նրանք զորացրվել են` իրենց հիշողություններում տանելով բանակային հետաքրքիր պահերը, երբ հնարավորություն են ունեցել հայրենիքի պաշտպանը լինելուց բացի, հարազատանալ նաև զորամասի ամեն մի քարի, մարտական դիրքերի խրամաբջիջների և վերջապես` զինակից ընկերների հետ:
Զորացրվել են` շատ լավ հասկանալով զինծառայողների ապրումները, իսկ զորամաս եկած նորակոչիկներին տեսնելով, ակամայից հիշում են երկու տարի առաջ իրենց օրերը, երբ իրենք էլ հայտնվել էին անծանոթ միջավայրում, փնտրում էին մեկին, ով կճանաչի իրենց, կբացատրի, թե ինչ է ծառայությունը, այնինչ դրվածքն էր այդպիսին: Զորացրվելիս շարքային զինծառայող եղբայրներն իրենց կրտսեր ընկերներին խորհուրդ են տվել լինել համբերատար և ներողամիտ, քանի որ կարճ ժամանակահատվածում ամեն բան ընկնելու է իր տեղը. «Մենք գնում ենք, տղերք, տարոսը ձեզ, դուք էլ բարով վերջացնեք ու հասնեք ձեր ծնողներին», -ասել է Հովհաննեսը և փաթաթվել զինակից ընկերներին:
Նրանք ժպիտը դեմքերին, ուրախ, իրենց առաքելությունը պատվով կատարած, երջանկացած վերադարձել են տուն...
Զրուցեց Հովհաննես Վարդանյանը
