«Ռուս-հայկական ռազմավարական և հասարակական նախաձեռնությունների աջակցման կենտրոնի» russia-armenia.info Էլեկտրոնային պարբերականի հարցերը ԼՂՀ վարչապետ, «Ազատ հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արայիկ Հարությունյանին։
«Մեր հիմնական խնդիրն է մնում երկրի տնտեսական զարգացման արագ տեմպերի ապահովումը»,-ԼՂՀ վարչապետ , «Ազատ հայրենիք» կուսակցության առաջնորդ
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 30 ԱՊՐԻԼԻ, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ -Պարո′ն Հարությունյան, ինչպիսի՞ն է «Ազատ հայրենիք» կուսակցության հայեցակարգը ներկայիս պառլամենտական ընտրություններում: Ներկայացրեք, խնդրում եմ, հիմնական գաղափարներն ու սկբունքները:
-Ազատ հայրենիք կուսակցությունը Արցախի քաղաքական դաշտում որպես ակտիվ խաղացող շուրջ տասը տարվա կենսագրություն ունի: Մեր ծրագրային հիմնադրույթների մեծ մասը 2007թ-ից տեղ է գտել ԼՂՀ կառավարության ծրագրում, երբ հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանի կողմից ինձ է վստահվել ԼՂՀ գործադիր իշխանության ղեկավարի պաշտոնը: Մեր հիմնական խնդիրը եղել և մնում է երկրի տնտեսական աճի բարձր տեմպերի ապահովումը, և տարեկան միջինը 9-10 տոկոս ՀՆԱ-ի աճի իրական արդյունքով մեզ հաջողվել է ոչ միայն շարունակական կերպով թուլացնել առկա սոցիալական լարվածությունը, այլև լուծել մեր երկրի առաջ ծառացած բազմաթիվ հրատապ խնդիրներ:
Գուցե շատերի համար կարող է իրատեսական չթվալ Ադրբեջանական ագրեսիայի հետևանքով շրջափակման ենթարկված Արցախի զարգացման նմանօրինակ տեմպերը, բայց հավատացնում եմ, որ տարեցտարի ԼՂՀ տնտեսության մեջ առաջանցիկ տեմպերով աճում են օտարերկրյա ներդրումների ծավալը, ինչը խթանում է հատկապես արդյունաբերական ճյուղերի զարգացումը:
Տնտեսական աճին զուգահեռ մեր օրակարգային հարցերից է եղել նաև ամրապնդել արցախում ժողովրդավարության զարգացումը, ազատ ու մրցակցային դաշտերաշխավորել , թե՛ տնտեսության, թե՛ քաղաքական համակարգի և թե՛ հանրապետության կենսագործունեության մյուս ոլորտների զարգացման համար: Վերջին տարիներին մեզ իսկապես հաջողվել է լուրջ ձեռքբերումներ արձանագրել բազմաթիվ ուղղություններում և պահպանել առաջանցիկ տեմպերը:
այս առումով իմ ղեկավարած կուսակցության հիմնական կոնցեպցիան ես համարում եմ բոլոր այդ ծրագրերի շարունակումը՝ կատարելագործելով և բարեփոխելով դրանք:
-Ինչպիսի՞ ներուժով է (ցուցակով) հանդես եկել «Ազատ հայրենիքը» նախընտրական պայքարում և ինչպե՞ս եք գնահատում կուսակցության հաղթանակի հնարավորությունները:
- Կուսակցությունը, լինելով Արցախի առաջատար քաղաքական ուժը, այս ընտրություններում ներկայացրել է ամենամեծ համամասնական ցուցակը, որտեղ ընդգրկված են տարբեր ոլորտների փորձառու, ճանաչված ինչպես նաև երիտասարդ ներկայացուցիչներ: Կուսակցության ցուցակում կան ինչպես նախկին, այնպես էլ նոր շատ անդամներ, ովքեր առաջին հերթին մեծ հարգանք ու հեղինակություն են վայելում ժողովրդի կողմից: Մասնավորապես՝ կցանկանայի նշել գիտության, առողջապահության, տնտեսության բնագավառներում նշանակալից հաջողություններ և հարուստ կենսափորձ ունեցող անհատներին: Մենք ներկայացրել ենք պրոֆեսիոնալ թիմ, որն ի վիճակի է լուրջ դերակատարություն ստանձնել պետության կառավարման գործում: Իսկ տարիների ընթացքում մեր կուսակցության կողմից տրված խոստումների և կատարած աշխատանքի համեմատությունը, կարծում եմ, մեզ իրավունք է վերապահում մտածելու, որ առաջիկայում ևս պահպանելու ենք առաջատար քաղաքական ուժի դիրքը: Այդ են վկայում նաև անկախ սոցիոլոգիական հարցումները:
-Ինչպիսի՞ հաջողությամբ է ԼՂՀ տնտեսությունը դիմակայում մարտահրավերներին` կապված հաճախակի փոփոխվող արտաքին միջավայրի և միջազգային շուկայի կոնյունկտուրայի հետ:
Արդի աշխարհում, երբ բոլոր տնտեսությունները փոխկապակցված են, դժվար է ամբողջովին դիմակայել արտաքին ազդակներով պայմանավորված մարտահրավերներին: Դրա միակ լուծումն անկախության և ինքնաբավության բարձր մակարդակի ապահովումն է, որպեսզի հնարավոր լինի նվազեցնել ռիսկերը: Վերջին տարիներին մեր տնտեսական քաղաքականության հիմնական նպատակներից մեկը տնտեսական անկախության մակարդակի բարձրացումն է, և արդեն ունենք շոշափելի արդյունքներ: Մասնավորապես՝ էներգետիկայի ոլորտում հասել ենք շուրջ 80 տոկոս ինքնաբավության, և համոզված եմ, որ մի քանի տարում այն կդառնա գրեթե 100 տոկոս: Հաջողություններ ենք արձանագրել նաև պարենային որոշ կարևոր ապրանքատեսակների ինքնաբավության մասով:
Թեև ԼՂՀ ֆինանսավարկային և մաքսային քաղաքականությունները նույնական են ՀՀ-ի հետ, և, հետևաբար, մակրոգործիքներն էլ հիմնականում նույնն են, սակայն երբեմն ԼՂՀ-ը կիրառում է իր առանձնահատուկ պայմաններից բխող լուծումներ առկա մարտահրավերներին դիմակայելու համար: Բացի դրանից, արտաքին ցնցումների ժամանակ տնտեսության դիվերսիֆիկացված և փոքր լինելն ավելի մեծ ճկունություն է տալիս մեզ ռիսկերը նվազեցնելու գործում: Ընդհանուր առմամբ, ՀՆԱ-ի կայուն աճը և այլ մակրոցուցանիշներ վկայում են, որ մեզ հաջողվել է չեզոքացնել առ այսօր ի հայտ եկած մարտահրավերները: Ստեղծված պայմանները վստահությու ե տալիս մեզ, որ սպասվող մարտահրավերները ևս կհաղթահարվեն:
-Ինչպիսի՞ հեռանկարներ են բացվում Արցախի համար` կապված Հայաստանի` ԵՏՄ ինտեգրման հետ:
Մի կարևոր հանգամանք պետք է հաշվի առնել ՀՀ-ի՝ ԵՏՄ անդամակցության ազդեցությունից խոսելիս. Այն է՝ ՀՀ-ը և ԼՂՀ-ը նույն տնտեսական համակարգն ունեն, և ցանկացած ազդեցություն փաստացի նույնն է լինելու երկուսի պարագայում: Գլխավոր հեռանկարը հսկայական շուկայի դռների բացումն է, ինչը թույլ է տալու թե՛ արտահանել արցախյան ապրանքները, թե՛ ներկրել ԵՏՄ ապրանքներ ավելի բարենպաստ պայմաններով, քան նախկինում: Սակայն դրա շոշափելի օգուտները կարող են զգացվել ոչ կարճաժամկետ հատվածում, մանավանդ որ վերջին շրջանում միության շարժիչ ուժի՝ ՌԴ-ի տնտեսությունը ծանր մարտահրավերի առջև է: Այս տեսանկյունից զգացվում են նույնիսկ ԵՏՄ տարածքում ի հայտ եկած ճգնաժամի՝ Արցախի տնտեսության վրա բացասական ազդեցության որոշ հետևանքներ: Այնուամենայնիվ, համոզված եմ, որ երկարաժամկետ հատվածում հնարավոր կլինի օգտվել ԵՏՄ ընձեռած հնարավորություններից: Մյուս կողմից, լավ գիտակցում ենք, որ այս նոր իրադրությունը ժամանակի ընթացքում փոփոխություններ է թելադրելու տնտեսության կառուցվածքում, քանի որ որոշ ապրանքատեսակների շուկայում մրցակցային նոր պայմաններ են ձևավորվելու: Օրինակ՝ Արցախում արտադրվող և վաճառվող ցորենի գինը համեմատաբար բարձր է ՌԴ շուկայում գործող գնից, ինչը նշանակում է, որ մաքսերի վերացումից հետո ներքին շուկայում գնային փոփոխություններ են կատարվելու՝ ազդելով ցորենի արտադրության վրա ևս:
-Ինչպե՞ս է վերաբերվում կուսակցությունը պառլամենտական կառավարման գաղափարին: Ղեկավարման այդպիսի մեթոդը ընդունելի՞ է Արցախի համար:
Կառավարման պառլամենտական մոդելին անցումը մեր հիմնական առաջարկներից մեկն է վերջին շրջանում, քանի որ կարծում ենք, որ այդ բարեփոխումների պահը հասունացել է Արցախում: Մեր պայմաններում այն կհամարեի ոչ միայն ընդունելի, այլ նաև՝ արդյունավետ:
-2015 թվականի սկզբից և հատկապես հայերի ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի և Արցախում պառլամենտական ընտրությունների շեմին Ադրբեջանը հետևողականորեն շփման գծում սրում է լարվածությունը, զոհվում են մարդիկ: Ինչպե՞ս վերջ դնել այս ամենին և ինչը, ըստ ձեզ, կստիպի պաշտոնական Ադրբեջանին նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ:
Մինչև 2015-ը՝ դեռևս 1988թ-ին, ղարաբաղյան շարժումը ճնշելու համար ժամանակին ադրբեջանական կողմը դիմել է կոշտ ու անմարդկային գործողությունների Բաքվում, Սումգայիթում և Ադրբեջանի այլ հայաշատ քաղաքներում՝ իրականացնելով հայկական ջարդեր: Գոնե այդ մասին ամբողջ աշխարհը գիտի:
Այսօր՝ անգամ 27 տարի անց, ադրբեջանական քաղաքական գործելաոճի մեջ որևէ փոփոխություն չի եղել: Ինչպես գիտեք, ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը միտված բանակցությունները ընթանում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափով, որում ընդգրկված են երեք տերությունների՝ Ռուսաստանի, Միացյալ նահանգների և Ֆրանսիայի ներկայացուցիչները: Չնայած միջնորդների ակտիվ ջանքերին՝ Ադրբեջանի իշխանություններն իրենց ապակառուցողական քաղաքականությամբ անընդհատ փորձել են և այսօր էլ շարունակում են խոչընդոտել բանակցությունների բնականոն ընթացքը: Դրան զուգահեռ, այդ երկրի բարձրագույն ղեկավարությունը ակտիվ կերպով զբաղվում է ռազմական հռետորաբանությամբ, նավթադոլարների մի զգալի մասը ուղղում է նոր սպառազինությունների ձեռքբերմանը, իսկ առաջնագծում շարունակում է հրահրել սադրիչ գործողություններ: Միթե՞ հնարավոր է այդպիսի քաղաքականություն որդեգրած իշխանության հետ նստել բանակցային սեղանի շուրջ ու դրական արդյունք ակնկալել:
Իհարկե, հայկական կողմը ադրբեջանական կողմին զսպելու համար պարբերաբար հանդես է գալիս համարժեք գործողություններով` հաճախ պատճառելով բազմապատիկ կորուստներ` բոլոր առումներով՝ թե՛ մարդկային և թե՛ տեխնիկական: Դա միանշանակ ստիպում է նրանց որոշ ժամանակ հանգստություն պահպանել, բայց մի առ ժամանակ անց, կարծես թե, ադրբեջանական բանակի
ղեկավարության մոտ հիշողության կորուստ է նկատվում ու շարունակում են կրկնել նախկին սխալները:
Մեզ համար, անտարակույս, անփոխարինելի է մեր յուրաքանչյուր զիվորի կյանքը, և մեր առաջիկա ջանքերը ուղղված կլինեն առաջնագծում տեխնիկական և ինժեներական նոր վերազինումների ու վերափոխումների արդյունքում ստիպել Ադրբեջանին ետ քայլ կատարել: Թեև հասկանում ենք , որ դա շատ դժվար կլինի, քանի որ առաջնագծում ադրբեջանական կողմը հետևողական կեպով առաջ է քաշում հիմնականում այդ երկրում ապրող ազգային այլ ծագում ունեցող ժամկետային զինծառայողներին, և սրտացավ չէ նրանց կյանքի համար: Դրա մասին վկայող բազմաթիվ փաստարկներ կան:
