ԵԱՀԿ-ին քննադատում են, իսկ դա միակ միջազգային դիտորդն է ղարաբաղյան հակամարտության գոտում, գրում է Կարնեգի հիմնադրամի վերլուծաբան Թոմաս դե Վաալը։
Թոմաս դե Վաալ․ԵԱՀԿ-ին քննադատում են, մինչդեռ այն միակ միջազգային դիտորդն է ղարաբաղյան հակամարտության գոտում
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 29 ապրիլի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Նրա հոդվածում մասնավորապես ասվում է
«Ճակատագրի հեգնանք՝ ԵԱՀԿ-ին քննադատում են այն ժամանակ, երբ այն այն ավելի շատ է պետք, քան երբեւէ։ Միայն այն է կարողացել է վաստակել չեզոք կազմակերպության հեղինակություն Ուկրաինայի արեւելքում 2014-ին։ ԵԱՀԿ-ն մնում է միակ միջազգային կազմակերպությունը, որը մշտադիտարկում է իրականացնում ղարաբաղյան հակամարտության գոտում։
Ներկա ճգնաժամը մեծամասամբ պայմանավորված է որոշ հետխորհրդային երկրների դժգոհությամբ, որոնք ուզում են իրենց կասկածելի գործողությունների համար մեղքը բարդել ԵԱՀԿ-ի վրա։ Այդպես է մտածում նաեւ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, որը հարձակվել էր ԵԱՀԿ դիտորդների վրա, երբ նրանք քննադատել են ապրիլի 16-ին կայացած հանրաքվեն։ ԵԱՀԿ-ում որոշումները կայացվում են փոխհամաձայնությամբ ու նրա 57 երկրներից ցանկացածը կարող ե վետո դնել ցանկացած որոշման վրա;
Երեւանում ԵԱՀԿ գրասենյակը հիմա աշխատում է իրավական վակուումի մեջ, քանի որ Ադրբեջանը վետո է դրել դրա աշխատանքի շարունակության վրա։Ադրբեջանը հայտնել է, որ ԵԱՀԿ-ն գերազանցել է իր լիազորությունները ՝օգնելով ականազերծել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքները։ Ադրբեջանը ԵԱՀԿ-ի իր գրասենյակը փակել է 2015-ին ։ԱՄՆ-ն ու մյուս երկրները Բաքվին կոչ են արել փոխել իր որոշումը։ Հույս կա , որ այդ վեճը շուտով կհարթվի։
Երկու գրասենյակները՝ Ղրղզստանում ու Տաջիկստանում նույնպես դարձել են այդ կառավարությունների մեղադրանքների թիրախը։ Ի դեպ ԵԱՀԿ հատուկ դեսպանների 3 պաշտոններից 2-ը՝ ազգային փոքրամասնությունների հարցերով գերագույն հանձնակատարի ու մամուլի ազատության հարցերով ներկայացուցչի պաշտոնները, մնում են թափուր, քանի որ Մոսկվան դեմ է եղել այդ պաշտոններում անձանց վերանշանակմանը։ Մոսկվան այդ մարմիններին , նաեւ ԺՄԻԳ-ին մեղադրում է երկակի ստանդարտների մեջ։
ԵԱՀԿ-ն Եվրոպայում անվտանգության հարցերով միակ համընդհանուր ճանաչված կազմակերպությունն է։ Բայց դրա 2016-ի բյւոջեն կազմել է ընդամենը 141 մլն եվրո, կամ ՄԱԿ—ի բյուջեի 3 տոկոսը։ Այդ գումարի 60 տոկոսը Մեծ յոթյակի երկրներից է ստացվում՝ Կանադայից, Ֆրանսիայից, Գերմանիայից, Իտալիայից, Բրիտանիայից ու ԱՄՆ-ից։ Հայաստանն ու Ադրբեջանը տարեկան 45 հազարական եվրո են վճարում, դա ավելի քիչ է, քան Վատիկանի վճարածը ։
Չնայած հայկական ու ադրբեջանական կողմերից սպառազինումների մեծ ծավալին՝ ԵԱՀԿ-ն այնտեղ պահում է ընդամենը 6 դօտորդ, ինչպես 1990-ականներին։ Նրանց քանակը միինչեւ 12 կամ 13 ավելացնելու համեստ առաջարկը, ինչին Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահները կարծես համաձայնել էին 2016-ի մայիսին Վիեննայում, բախվել է դիմադրության մանրուքների պատճառով։ Մինչդեռ դա այն աչքերն ու ականջներն են, որոնք հետեւում են 2016-ի ապրիլյան քառօրյա պատերազմի կրկնությանը կամ ավելի սարսափելի որեւէ բանի։
Ինչպե՞ս ԵԱՀԿ-ն կարձագանքի նոր խնդիրներին։ Հավանաբար փոխզիջման փորձերով։ Նույնիսկ կազմակերպության քննադատներն են ընդունում, որ կազմակերպությունը օգտակար աշխատանք է անում։ Ցավոք, այն կարող էր շատ ավելին անել»։
