Քաղաքակիրթ երկրներում խորհրդարանի ամբինոը օգտագործում են բանավիճելու...
Թուրքիայի մեջլիսում Կարո Փայլանին կարող են ընդհուպ մինչեւ ձերբակալել. թուրքագետ
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 30 հուլիսի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Թուրքիայի մեջլիսում ընդունված օրենսդրական փոփոխությունը ավելի տոտալ պետություն դառնալուն միտված քայլ է։ Այս մասին NEWS.am–ի հետ զրույցում ասել է ԵՊՀ Արեւելագիտության ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ, թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանն՝ անդրադառնալով Թուրքիայի Մեջլիսի ներքին կանոնակարգում փոփոխություններին, որով այսուհետ արգելվելու է խորհրդարանի ամբիոնից բարձրաձայնել Հայոց ցեղասպանության մասին:
«Սա մի քայլ է ուղղված էլ ավելի տոտալ պետություն դառնալուն եւ հարված է համաշխարհային պառլամենտարիզմին, խոսքի ազատությանը։ Քաղաքակիրթ երկրներում խորհրդարանի ամբիոնը օգտագործում են բանավիճելու, հարցեր քննարկելու եւ գնահատականներ ներկայացնելու համար։ Այն խոսքի ազատության հարթակ է։ Յուրաքանչյուր քաղաքական ուժի ու ազգության ներկայացուցիչ պետք է կարողանա արտահայտել իր համոզմունքները, իր գնահատականները այս կամ այն երեւույթի վերաբերյալ։ Ընդունել այդպիսի օրինագիծ ու արգելել տարբեր եզրույթների կիրառումը խորհրդարանում, հարված է խոսքի ազատությանը, ժողովրդավարական արժեքներին։ Այն երկրում, որտեղ ամեն օր տեղի են ունենում բռնապետական երեւույթներ, տարօրինակ չպետք է լինի, որ այսպիսի սահմանափակումներ կարող են լինել»,–ասել է թուրքագետը։
Ռուբեն Մելքոնյանի խոսքով՝ Թուրքիայի մեջլիսի հայ պատգամավոր Կարո Փայլանի խորհրդարանական գործունեությունն այսուհետ բարդանալու է, քանի որ եթե փորձի խախտել օրենքը, ապա նրա նկատմամբ կարող են կիրառվել տարբեր պատիժներ, ընդհուպ ձերբակալություն։
«Հակառակ պարագայում Կարո Փայլանին մնում է այլաբանորեն օրենքը հնարավորինս քիչ շրջանցել եւ բարձրաձայնել Հայոց ցեղասպանության եւ այլն հարցերի մասին։ Սա իհարկե, արդեն վերածվում է ծաղրի, երբ պատգամավորը իրավունք չունի խոսել իր համոզմունքների մասին։ Սա ոչ միայն Հայոց ցեղասպանության խնդրին է վերաբերում, այստեղ ձեւակերպումը շատ ավելի ընդհանրական է, փաստորեն արգելվում է օգտագործել ցեղասպանություն եզրույթը, որը ոչ միայն Կարո Փայլանի, այլ նաեւ ընդդիմադիր պատգամավորների գործունեությունը սահմանափակող, կաղապարող օրենք է»,–ասել է Ռուբեն Մելքոնյանը։
Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի մեջլիսում ընդունել է ներքին կանոնակարգում փոփոխություններ նախատեսող օրենքների փաթեթը, որով այսուհետ արգելվելու է խորհրդարանի ամբիոնից բարձրաձայնել Հայոց ցեղասպանության մասին:
Օրենքների փաթեթին կողմ են քվեարկել իշխող «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցությունը եւ դրա հետ համագործակցող «Ազգայնական շարժում» կուսակցությունը: Ընդդիմադիր քեմալական Հանրապետական ժողովրդական կուսակցությունն ու քրդամետ Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցությունը դեմ են քվեարկել փոփոխություններին:
Թուրքիայի մեջլիսում ընդունված օրենքների փաթեթը ենթադրում է տուգանք սահմանել այն պատգամավորների համար, որոնք կվիրավորեն «թուրք ազգի պատմությունն ու համատեղ անցյալը»: Որպես «վիրավորանք» են ընկալվելու «1915 թվականի դեպքերի մասին» խոսելիս «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթի կիրառումը: Արգելքը վերաբերելու է նաեւ մեջլիսի ամբիոնից «Քուրդիստան», «քրդական նահանգներ» եզրույթները հնչեցնելուն:
