Ինձ համար Արցախյան շարժումն սկսել է 1965 թվականին, երբ ես Երևանի պետական համալսարանի երրորդ կուրսի ուսանող էի. այդ ժամանակ Ղարաբաղյան հարցը բարձրացնելը համարվում էր հանցանք:
Արցախյան շարժումը հայ ժողովորդի կուտակած իղձերի իրականացման հնարավորությունն էր. Արզիկ Մխիթարյան
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 13 փետրվարի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Այս մասին «Արցախպրես»-ի արտահաստիքային թղթակցի (Մարիամ Գրիգորյան) հետ զրույցում ասել է Արցախյան շարժման ակտիվիստ, ԱՀ Ազգային Ժողովի պատգամավոր Արզիկ Մխիթարյանը՝ նշելով, որ այդ տարիներին ինքն անդամագրվել է ուսանողական գաղտնի կազմակերպության, որը նպատակ ուներ նախձեռնելու Եղեռնի 50-ամյակին նվիրված միջոցառումներ:
Նրա խոսքով՝ հայ ժողովուրդը մինչ 1988 թվականը շնչահեղձ էր լինում Ադրբեջանի հայահալած քաղաքականության տակ, և անխուսափելի էր Արցախյան շարժման պայթյունը, քանի որ ժողովուրդն արդեն իսկ զգում էր այդ պայթյունավտանգ իրավիճակը:
«Ադրբեջանցիներն արդեն իսկ ունեին մշակած պլան: Կարևոր բոլոր հիմնարկներում առաջին պաշտոնին փոխարինողները պետք է անպայման լինեին ադրբեջանցիներ: 1969 թվականին Ստեփանակերտում բացվել էր մանկավարժական ինստիտուտ, որն ուներ միայն մեկ նպատակ, հնարավորինս ադրբեջանաբնակ դարձնել Ղարաբաղը: 1988-ին շարժման առաջին ցույցը եղավ հենց համալսարանից: Այսօր, երբ հետադարձ հայացք ենք ձգում անցյալին, նկատում ենք, որ Ղարաբաղյան շարժման լիդերների մեծ մասը համալսարանական դասախոսներն էին, որոնք ընդգրկվել են ցույցերին և իրենց հետևից տարել ուսանողությանը»,-ավելացրել է Ա. Մխիթարյանը:
Նա ասել է նաև, որ Արցախյան շարժումը հայ ժողովորդի կուտակած իղձերի իրականացման հնարավորությունն էր:
«Ասել, որ մենք հեշտությամբ գնացինք դրան սխալ է. խորհրդային պետության տոտալիտար ճնշման տակ ազգային հարցի բարձրացումը մեծ խիզախություն էր: Ղարաբաղը դարձավ ազգային զարթոնքի էպիկենտրոնը։ Մեր իշխանություններն այնուամենայնիվ գիտակցել, և այսօր էլ գիտակվցում են այն անշեղ ուղին, որը ընտրել է հայ ժողովուրդը: Մեզնից յուրաքանչյուրը համոզված է, որ ետ դարձի ճանապարհ չունենք և մենք կհասնենք մեր վերջնական նպատակին»,-մասնավորապես նշել է Ա. Մխիթարյանը՝ հավելելով, որ այսօր փոխվել են սկզբունքները, և համաշխարհային հանրությունը գիտակցում է, որ ժողովրդավարության ինքնորոշման ձգտումները ողջունելի են:
