Վերջերս ՀՀ արևելյան սահմանների երկայնքով Ադրբեջանի հերթական ագրեսիան լուրջ անվտանգային խնդիրներ է առաջացրել տարածաշրջանի և Արցախի համար:
Արցախի անվտանգության առաջնահերթություններն ըստ ռազմական փորձագետի
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, նոյեմբերի 22, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ Թե ինչ սպառնալիքներ են առաջացել Արցախի համար, «Արցախպրես»-ի թղթակիցը փորձեց իմանալ ռազմական փորձագետ Վլադիմիր Հարությունյանից: Մեզ հետ զրույցում ռազմական փորձագետը նշեց, որ ՀՀ արևելյան սահմանների երկայնքով Ադրբեջանի ագրեսիան ու շարունակվող էսկալացիաները, որքան էլ զարմանալի չթվա, կանխատեսելի և սպասելի էին:
«Միջազգային հանրության լռության ներքո և ՀՀ ռազմաքաղաքական իշխանությունների կողմից համարժեք քայլեր չձեռնարկելու հետևանքով՝ Ադրբեջանը շարունակում է անպատիժ ներխուժել և դիրքավորվել ՀՀ սուվերեն տարածքում։ Ստեղծված է մի իրավիճակ, երբ կողմերից մեկը կարծես հստակ գիտի ինչ է անում, երբ և որտեղ, իսկ մյուսը բացարձակապես չգիտի իր անելիքները, կամ էլ չի իրագործում դրանք։
Ռազմաքաղաքական առումով՝ օգտվելով սահմանազատման և սահմանագծման անորոշություններից` Ադրբեջանը զբաղեցնում է ռազմավարական գերիշխող դիրքեր` հայկական բնակավայրերի և ճանապարհների վրա հսկողություն սահմանելու նպատակով։
Բարենպաստ բարձունքներին հենակետեր տեղադրելով` թշնամին նաև հետապնդում է մարտավարական նպատակ, այն է՝ փոքր ուժերով ավելի ընդգրկուն տարածքներ վերահսկելը և անընդունելի պայմաններ թելադրելը։ Նշվածին հասնելով` Ադրբեջանը դիվանագիտական առումով իր համար առավել լավ դիրքերից հանդես կգա առաջիկա բոլոր բանակցություններում, կփորձի պարտադրել ՀՀ–ի հետ խաղաղության կնքումն իր պայմաններով կամ պայմանագրերում ավելացնել իր համար շահեկան այլ կետեր։
Տնտեսական առումով՝ Թուրքիան Ադրբեջանի ձեռքով ձգտելու է առավել մոտենալ, կամ տիրանալ Սյունիքը ՀՀ–ի մյուս մարզերին կապող միակ մայրուղուն, ինչի «փոքր սցենարը» նրանք արդեն իրականացրել են Գորիս–Կապան հատվածում։
Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանին համապատասխան ռազմաքաղաքական խորհրդատվությունների հետևանքով հատկացրել են որոշակի դերակատարություն՝ «ավագ» ընկերոջ՝ Թուրքիայի շահերը սպասարկելու և նրա առաջխաղացումը դեպի Կասպյան տարածաշրջան ապահովելու նպատակով։ Միաժամանակ, դա Իրանի դեմ ուղղված և սպասվող «Պարսից ծոց–Սև ծով» տնտեսական կապուղու դեմն առնելու քայլ է, քանի որ նշված մայրուղով ուղեբեռների փոխադրումները կազմակերպելու համար շահագրգիռ կողմերը ստիպված կլինեն հաշվի նստել ՀՀ–ով անցնող միակ խոշոր ճանապարհը հսկող երկրի հետ։
Վերոնշյալից ակնհայտ է, որ Արցախի համար նոր անվտանգային հարցեր են առաջանում՝ թշնամու խոշոր ուժերի կենտրոնացումը Արևմտյան հատվածում՝ Քաշաթաղի և Քարվաճառի շրջաններում, ինչը պարտադրում է ուժեղացնել մեր զինված ստորաբաժանումների ներկայությունը այդ ուղղություններով՝ դիմադրելու և պաշտպանվելու համար, իսկ Սիսիան–Գորիս ճանապարհի ցանկացած հատվածին տիրելով՝ Ադրբեջանը կփորձի վերջնականապես փակել ամբողջ Արցախի մատակարարումը և մեծ վերջակետ դնել Արցախի ինքնության և գոյության վրա», - ներկայացրեց Վ. Հարությունյանը:
Ռազմական փորձագետի համոզմամբ՝ Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը նման պայմաններում, մինչև Արցախի կարգավիճակի վերջնական լուծումը, անհրաժեշտ անվտանգային միջավայր ստեղծելու նպատակով առաջին փուլով պետք է ակտիվացնի դիվանագիտությունը և ուժեղացնի Արցախի պաշտպանունակությունը:
«Ինչպես նաև ՀՀ և միջազգային տարբեր հարթակներում առաջնային օրակարգում պետք է պահի արցախյան հիմնահարցի, Ադրբեջանի ագրեսիայի և առաջացած ու զարգացող հումանիտար ճգնաժամի թեման, պետք է ստեղծի անհրաժեշտ երաշխիքներ և սոցիալ–կենցաղային պայմաններ խաղաղ բնակչության արտահոսքը կանխելու և մարդկանց բնականոն կյանքն ու գործունեությունն Արցախում կազմակերպելու նպատակով, մարդու իրավունքների պաշտպանի, իրավապահ մարմինների և ռուս խաղաղապահների սերտ համագործակցությամբ անհրաժեշտ իրավական ընթացք տա հրադադարի խախտման ցանկացած դեպքի, ստեղծի մոնիթորինգի և վերլուծության համակարգ, հաստիքային և նյութատեխնիկական բարեփոխումներ իրականացնի զինված ուժերում` ակտիվ ներգրավելով պահեստազորայիններին, հետևողական աշխատանքներ տանի թշնամու հայտարարած ինֆորմացիոն պատերազմին դիմակայելու ուղղությամբ և ստեղծի սեփական «ինֆորմացիոն զորքեր»՝ աշխատանքներին ներգրավելով ռազմական և քաղաքական փորձագետների, նաև ուսանողների խմբեր», - նշեց Վ. Հարությունյանը:
