Լեռնային Ղարաբաղի նախկին արտգործնախարար Արման Մելիքյանը Tert.am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով ԼՂ կարգավորման գործընթացին, ասաց, որ կարծում է, որ Ալիև-Սարգսյան ձևաչափով կազմակերպվող հանդիպումները պարզապես կոչված են ցույց տալ, որ բանակցային գործընթացը դեռ կենդանի է:
Մոտ ապագայում իրավիճակն անխուսափելիորեն փոխվելու է. Արման Մելիքյանը՝ ԼՂ խնդրի շուրջ զարգացումների մասին
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, հունվարի 11, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: «Մոտ ապագայում իրավիճակն անխուսափելիորեն փոխվելու է գլոբալ աշխարհաքաղաքական զարգացումների ուղղվածությանն ու տրամաբանությանը համապատասխան, պարզապես այդ փոփոխությունը թելադրված է լինելու ոչ թե Ալիև-Սարգսյան հանդիպումներում ձեռք բերված համաձայնությունների, այլ արտաքին հանգամանքների ազդեցությամբ»,-ասաց նա:
– Ինչպիսի՞ տարի էր 2015 թվականը՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համար:
- 2015 թվականը հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացի արդյունավետության տեսանկյունից բեկումնային չէր, սակայն, այդուհանդերձ, արդեն հուլիս-օգոստոս ամիսներին ի հայտ եկան որոշակի միտումներ, որոնք թույլ են տալիս ենթադրել, որ առաջիկայում կարող են նոր գաղափարներ և մոտեցումներ հրամցվել հակամարտող կողմերին: Ընդ որում, չի բացառվում, որ ակնարկված նորամուծությունները կերևարկեն նաև համանախագահների մոտեցումներում առկա սկզբունքային տարբերությունները և հակամարտող կողմերը ստիպված կլինեն ընտրություն կատարել, օրինակ՝ ռուսական ու ամերիկյան մոտեցումների միջև:
-Որքանո՞վ են փոխկապակցված սահմանային լարված իրավիճակը բանակցային գործընթացների հետ և ինչպե՞ս եք գնահատում այս տարվա երկու երկրների նախագահների հանդիպումների արդյունքը:
-Ալիև-Սարգսյան ձևաչափով պարբերաբար կազմակերպվող հանդիպումները, իմ կարծիքով, պարզապես կոչված են ցույց տալ, որ բանակցային գործընթացը դեռ կենդանի է: Ալիև-Սարգսյան հանդիպումներին սովորաբար նախորդող սահմանային միջադեպերի ինտենսիվացումն ու առաջացած լարման պարպումը դրանց ավարտից հետո հաճախ ներկայացվում է որպես այդօրինակ հանդիպումների անհրաժեշտությունն ու օգտակարությունը հավաստող լրացուցիչ փաստարկ: Ըստ էության, Մինսկի խմբի համանախագահների գործունեության արդյունավետությունն առայժմ չափվել է ոչ թե կողմերի միջև իրական փոխհամաձայնության հաստատմանն ուղղված առարկայական ձեռքբերումներով, այլ ԱՀ և ՀՀ գործող ղեկավարների տարեկան գոնե մեկ հանդիպում կազմակերպելու կարողունակությամբ: Չնայած դրան, մոտ ապագայում իրավիճակն անխուսափելիորեն փոխվելու է գլոբալ աշխարհաքաղաքական զարգացումների ուղղվածությանն ու տրամաբանությանը համապատասխան, պարզապես այդ փոփոխությունը թելադրված է լինելու ոչ թե Ալիև-Սարգսյան հանդիպումներում ձեռք բերված համաձայնությունների, այլ արտաքին հանգամանքների ազդեցությամբ:
-Ինչպե՞ս եք գնահատում Մինսկի խմբի գործունեությունը, նրանց հաջողվե՞ց որևէ առաջընթաց ապահովել, թե ընդհակառակը, առավելևս, որ նույնիսկ սահմանային լարված վիճակը այս տարի չզիջեց նախորդ տարվան:
-Մենք պետք է հաշվի առնենք, որ համանախագահ երկրների քաղաքական օրակարգում արցախա-ադրբեջանական հակամարտությունը շատ ավելի ընդգրկուն համատեքստում է դիտարկվում և այս հարցում իրենք իրենց քայլերը պարտավորված են ներդաշնակեցնել իրենց իսկ միջև առկա և հաճախ խիստ հակասական փոխազդեցությունների ողջ դաշտում ընթացող գործընթացների հետ:
-Ի՞նչ կարելի է սպասել 2016 գործընթացներից և ի՞նչ հիմք կա կարծելու, որ որևէ հստակություն կարող է լինել հակամարտության գործընթացում։
-Եթե մենք շարունակելու ենք պահպանել նույն կրավորական կեցվածքը, ապա չարժե ակնկալել, թե մի ինչ-որ հրաշքով բոլոր խնդիրները կլուծվեն մեր երազած տարբերակով՝ նոր, թարմ, փաստարկված մոտեցումներ է պետք ներկայացնել ինչպես համանախագահներին, այնպես էլ պաշտոնական Բաքվին: Իհարկե, ավելորդ պատրանքներին տուրք չտալու համար, անհրաժեշտ է նաև պարզորոշ գիտակցել ՀՀ իշխանությունների ազատ և ինքնուրույն գործելու հնարավորությունների սահմանները:
-Համանախագահող երկրների շահերն այս հակամարտության շրջանակներում ինչպե՞ս են համընկնում և այդ առումով ինչպիսի զարգացում կարելի է սպասել:
-Երևի թե իմաստ ունի խոսել ոչ այնքան համանախագահող երկրների շահերի նույնականության, որքան իրենց կողմից ՀՀ, ԱՀ և ԼՂՀ կառավարող վերնախավերի որակական հատկանիշների գնահատման նույնականության մասին: Կարելի է ասել, որ այդ վերնախավերը նրանց կողմից դիտարկվում են որպես իրենց կողմից վարվող քաղաքականության սուբյեկտ-գործիքներ, որոնք գործընկեր դառնալու պոտենցիալ ոչ միայն չունեն, այլև չպետք է ունենան:
-Ռուս-թուրքական հարաբերությունների այս սրացումը ինչպե՞ս կարող է անդրադառնալ ղարաբաղյան հակամարտության գործընթացի վրա:
-Աշխարհաքաղաքական զարգացումների գլոբալ ուղղվածությունն այնպիսին է, որ կարելի է խոսել ռուս-թուրքական հարաբերություններում առաջացած այս սուր ճգնաժամի տևական լինելու հեռանկարի մասին: Առայժմ դա նշանակում է նաև, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները ևս շարունակելու են վատթարանալ և չի բացառվում, որ ռուս-թուրքական այս ռազմաքաղաքական դիմակայության պարպման փորձադաշտ կարող է դառնալ նաև արցախյան հակամարտության գոտին:
