Վրաստանի մարդու իրավունքների պաշտպանը 2017 թվականի «Մարդու իրավունքների ու ազատության պաշտպանության մասին» իր զեկույցում նշել է նաեւ խորհրդային ժամանակաշրջանում առգրավված կրոնականի գույքի իրավիճակի մասին։
Թանդոյանց եկեղեցին պատկանել է Հայ Առաքելական Եկեղեցուն. Վրաստանի օմբուդսմեն
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, ապրիլի 5, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Իր զեկույցում Հանրային պաշտպանը անրադարձել է Թանդոյանց եկեղեցու իրավիճակին նշելով, որ 2017 թ.-ին Թբիլիսիի Աղմաշենեբելի պողոտայում գտնվող վնասված եկեղեցին հանձնվել է Վրաց Ուղղափառ եկեղեցու պատրիարքարան: «Հանրային պաշտպանի կողմից ուսումնասիրված բազմաթիվ փաստաթղթերը ցույց են տալիս, որ այս եկեղեցու շենքը մինչ խորհրդային օկուպացիան պատկանել է Հայ Առաքելական եկեղեցուն, հաղորդում է Jnews.ge-ն:
Հանրային Պաշտպանը գտնում է, որ Պետական գույքի Ազգային գործակալության եւ Հասարակական ռեեստրի Ազգային գործակալության որոշումը, որի հիման վրա չեղյալ էին համարվել Եկեղեցու գույքային իրավունքներն ու սեփականությունը ու գրանցվել է որպես Վրաստանի պատրիարքարանի սեփականություն, ընդունվել է օրենքի էական խախտումով, առանց գործի հանգամանքների ուսումնասիրման: Հիմքեր կան եկեղեցու հանձնումը Վրաց Ողղղափառ եկեղեցուն հանձնելը ճանաչել անվավեր:
Միեւնույն ժամանակ, անհրաժեշտ է դադարեցնել եկեղեցում այսօր կատարվող ընթացիկ վերանորոգման աշխատանքները, որը կարող է փոխել ճարտարապետական կառույցի արտաքին տեսքը », – ասված է զեկույցում:
Զեկույցում առանձնացված է կրոնի ազատության մասին գլուխը, որտեղ, մասնավորապես, նշվում են կրոնական հակամարտությունները: Օմբուդսմենը նաեւ նշել է Վրաստանում գործող կրոնական դավանանքների գույքային պահանջները: Գույքի անվան տակ մեծ մասամբ նկատի է առնվում Խորհրդային ժամանակաշրջանում առգրավված գույքը, մասնավորապես՝ եկեղեցիները:
Գույքի պահանջ ունեն Հայ առաքելական, կաթոլիկ, ավետարանական-լյութերական եկեղեցիները, մահմեդական եւ հրեական համայնքները, որոնք Խորհրդային Միության փլուզումից հետո անկախ Վրաստանից պահանջել են վերադարձնել առգրավված գույքը: Զեկույցում նաեւ նշվում է, որ գույքի մեծ մասը, մասնավորապես՝ կրոնական կառույցները, մշակութային ժառանգության հուշարձաններ են: Պետությունը ուշադրություն չի դարձնում եւ գործնականում դրանք փլուզվում են:
Օմբուդսմենի նշած մեկ այլ խնդիր այն մասին է, որ այդ մշակութա-կրոնական հուշարձանների տարածքում իրականացվում է շինարարություն, ինչը հանգեցնում է այդ հուշարձանների ավելի արագ տեմպով ոչնչացմանը: «Ոչնչացման նման մեթոդները իրականացվել են 2016 թվականից մինչ հիմա, եւ դրանում մեղավոր են տեղական իշխանությունները, ովքեր պատասխանատու են նման շինարարական թույլտվությունների տրման համար: Ինչը նշանակում է գերիշխող կրոնական խմբի հանդեպ նախապաշարմունքային վերաբերմունք եւ Վրաստանի սահմանադրական սկզբունքների խախտում: Ինչը հաստատում է, որ պետությունը դեռեւս շարունակում է կրոնական կազմակերպությունների ֆինանսավորման անհավասար քաղաքականությունը, այդ թվում խորհրդային ժամանակաշրջանի համար փոխհատուցումների տեսանկյունից»:
Զեկույցում օմբուդսմենը խտրականություն է համարում կրթության մասին օրենքի չպահպանումը: Ինչը նշանակում է, որ հանրային կրթական հաստատությունների օգտագործումը եւ կրոնական խորհրդանիշների ոչ ակադեմիական օգտագործումն ու ինդոկտրինացիան, ինչպես նաեւ ուրիշներին իրենց հավատին դարձնելու ցանկությունը մարդու ազատության ոտնահարում է:
Ավելի վաղ NEWS.am-ը հայտնել էր, որ վիրահայոց թեմը դատարան ներկայացրած հայցով պահանջում է եկեղեցին վերադարձնել Վիրահայոց թեմին, քանի որ եկեղեցու հայկական լինելը ոչ մի կասկած չի հարուցում եւ բոլոր փաստերով, արխիվային նյութերով ապացուցված է:
2017թ. ապրիլին Վրաց պատրիարքարանի քարտուղար Բոթքովելին դիմել է Վրաստանի հուշարձանների պահպանության եւ վերականգնման գործակալություն՝ Թանդոյանց եկեղեցու մասին տեղեկություններ ստանալու: Գործակալությունը կեղծ փաստաթուղթ է ներկայացրել, թե իբր այդ եկեղեցին նախկինում եղել է վրացական, որի հիման վրա էլ այն փոխանցվել է վրաց պատրիարքարանին որպես սեփականություն:
Թանդոյանց Սբ. Աստվածածին եկեղեցին գտնվում է Թբիլիսիի Կուկիո կոչված թաղամասում, այն կառուցվել է 19-րդ դարում: Մինչեւ խորհրդային տարիները գործել է որպես հայ առաքելական եկեղեցի, հետո վերածվել է կինոթատրոնի:
Կուկիո թաղամասում, մինչ Թանդոյանց Սբ. Աստվածածին եկեղեցու հիմնադրումը, գործել է Սբ. Աստվածածին անվամբ Հայ առաքելական եկեղեցին:
