Թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը և քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանը, անդրադառնալով Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանի հայտարարությանը, ասացին, որ հայերի նպատակը բնավ էլ Թուրքիայում քաղաքացիություն ստանալը չէ:
Թուրքիայի քաղաքական շոուն և Օբամայի անբովանդակ ուղերձը. թուրքագետի և քաղաքագետի գնահատականները
Թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը և քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանը, Tert.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանի հայտարարությանը, թե Թուրքիան պատրաստ է 1915 թվականին «այդ հողերից հարկադրաբար հեռացած» հայերին տալ Թուրքիայի Հանրապետության քաղաքացիություն, ասացին, որ հայերի նպատակը բնավ էլ Թուրքիայում քաղաքացիություն ստանալը չէ:
«Մեր պահանջները բոլորովին այլ են: Այդ օսմանյան քաղաքացիների նկատմամբ կիրառվել է Ցեղասպանություն, ունեզրկում և հայրենազրկում: Էրդողանը պետք է անդրադառնա ա՛յդ խնդիրներին, այլ ոչ թե՝ նրանց ժառանգներին քաղաքացիություն տալուն: Մանավանդ որ՝ նրանց մեծ մասը ժառանգներ էլ չունեցան, քանի որ և՛ նրանք, և՛ նրանց ժառանգները 1915 թվականին գազանաբար սպանվեցին»,-ասաց Ռուբեն Մելքոնյանը՝ նշելով, որ Էրդողանի հայտարարությունը կարող է վերաբերել 1915 թվականից առաջ օսմանյան քաղաքացիություն ունեցող հայերի ընդամենը մի քանի տոկոսին:
Թուրքագետի կարծիքով՝ այդ հայտարարությունը վտանգ է պարունակում իր մեջ, քանի որ աշխարհում երևի կհայտնվեն մի քանի անձինք, ովքեր կուզենան քաղաքացիություն ստանալ և տեր կանգնել Թուրքիայի տարածքում գտնվող իրենց նախնիների գույքին, հողերին և այլն:
«Թուրքիան դրա շուրջ կկառուցի իր մեկ այլ՝ ավելի լայնածավալ շոուն: Հատկապես, որ ստամբուլահայեր ապրում են ո´չ միայն Ստամբուլում, այլև՝ աշխարհի շատ քաղաքներում, նրանց մի մասը հնարավոր է՝ այս խայծը կուլ տա և մասնակցի այդ շոուին»,-նկատեց թուրքագետը:
Վերջինիս կարծիքով՝ սրանք կեղծիքներ են, որոնք արվում են Թուրքիայի և գերտերությունների մասնակցությամբ. «Իրար փոխլրացնելով՝ նրանք այս քայլերը տանում են առաջ, և, ցավոք, այս ամբողջ կեղծիքի մեջ նույն թիմում են գտնվում և՛ Օբաման, և՛ Էրդողանը, և՛ գերտերությունների այլ ներկայացուցիչներ»:
Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի ապրիլքսանչորսյան ուղերձին՝ թուրքագետի գնահատմամբ՝ թեև Հայաստանում ԱՄՆ-ի արտակարգ և լիազոր դեսպանը փորձում էր որոշակի ինտրիգ մտցնել և անընդհատ ասում էր, թե այս տարվա հայտարարությունը հուժկու է լինելու, սակայն նույն ուղերձը հնչեց, որևէ փոփոխություն չեղավ, թեև Օբաման տարատեսակ ձևակերպումներ էր արել, բայց, ի վերջո, խուսափել էր այդ ամենն անվանել իրավական տերմինով՝ ցեղասպանություն:
«Մենք հերթական անգամ տեսանք, որ այս ամենը մեծ քաղաքականության մի մասն է կազմում, և, ի ուրախություն մեզ, պետք է ասեմ, որ այս անգամ ևս մեր հասարակության դիրքորոշումը և գնահատականը Օբամային եղավ շատ զուսպ ու կոռեկտ և շատ ճիշտ, քանի որ այն կառույցները, որոնք հանդես եկան հայտարարությամբ, ուղղակի բացահայտ նշեցին, որ Օբաման ո´չ թե երկդիմի քաղաքականություն է վարում, այլ՝ ուղղակի խուսափում է իր խոստումը կատարելուց»,-ընդգծեց Ռուբեն Մելքոնյանը:
Քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանն էլ, անդրադառնալով Թուրքիայում հայերին քաղաքացիություն տալու հայտարարությանը, ասաց՝ «թող տա, հետո կտեսնենք»:
«Նրանք շարունակ խոստումներ են տալիս, և մինչ այժմ բացարձակապես ոչ մի խոստում չեն կատարել: Բոլորը բլեֆ է»,-ասաց քաղաքագետը, ապա ավելացրեց, թե Միացյալ Նահանգներում և Եվրոպայում հանրային ճնշումը քաղաքացիների կողմից այնքան բարձր է, որ Էրդողանն սկսել է «նեյնիմներ» երգել:
Ինչպես Ռուբեն Մելքոնյանը, այնպես էլ՝ Լևոն Շիրինյանն ասաց, թե հնարավոր է, որ ինչ-որ մարդիկ ուզենան գնալ, իրենց պապերի հայրենիքում ապրել, և եթե այդպես լինի, ուրեմն Թուրքիայում պետք է անվտանգության երաշխիքներ տան այդ մարդկանց:
«Եթե երաշխիք չեն տալիս, ուրեմն՝ դա քամի ու բլեֆ է, որը մեզ ընդհանրապես պետք չէ: Սա թուրքական քաղաքականության հերթական շոուն է»,-նկատեց քաղաքագետը՝ հավելելով, թե հայերի՝ Արցախից դուրս գալու մասին Էրդողանի պահանջը ևս պետք է այս համատեքստում դիտել:
«Տպավորությունս այն է, որ Բրյուսելում և Վաշինգտոնում հայտարարությունը գրել ու տվել են Էրդողանին: Այս հայտարարությունը սոփեստություն է: Ի՞նչ է նշանակում, թե հայկական կողմը պետք է դուրս գա Արցախից: Նրանց միակ նպատակը հայկական հողի վերջնական զավթումն է, ուրիշ ոչ մի բան չկա: Մեր ինչի՞ն է պետք թուրք ժողովրդի ներողությունն՝ առանց փոխհատուցման: Արցախի մի թիզ հողը 80 միլիոն թուրքի ներողությունն ու ավելին արժե»,-ասաց Լևոն Շիրինյանը:
Անդրադառնալով ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի ուղերձին՝ նա ևս ասաց, որ հերթական անբովանդակ մի փաստաթուղթ դրեցին շրջանառության մեջ, իբրև թե՝ բան արեցին. փոխելով ամեն ինչ՝ ոչինչ չփոխելու նպատակով:
«Ստացվեց այնպես, որ ինչ-որ այսքան տարի ասում էին, դա բավարար չէր, մի հատ էլ Էրդողանին ասացին, թե մի բան էլ դու գրի: Սա խուսանավման մի ձև է, քաղաքագիտության մեջ տարածված մանիպուլյացիայով են զբաղված»,-եզրափակեց Լևոն Շիրինյանը:
