ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, հունվարի 15, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ:Tert.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ռուս քաղաքագետ Ալեքսանդր Կռիլովը՝ անդրադառնալով ԱՄՆ Կոնգրեսում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը նվիրված փակ քննարկումներին: Կռիլովը նշեց, որ եթե ԱՄՆ-ի կշտամբանքները՝ ուղղված Ադրբեջանին, սահմանափակվեն լոկ խոսքերով, ապա դրանք որևէ ազդեցություն ունենալ չեն կարող:

 - Օրերս Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարեց, որ նախորդ տարվա վերջին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ տեղի ունեցած հանդիպումը, որը կազմակերպվել էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ջանքերով, իր համար ձևական բնույթ է կրում: Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞ւ Ալիևը նման խոստովանություն արեց: Ի՞նչ էր ուզում հասկացնել նա՝ այս հայտարարությամբ:

- Տվյալ հայտարարությունը վկայում է այն մասին, որ Ադրբեջանի նախագահը բանակցային գործընթացի ներկա փակուղին բացատրում է բացառապես Հայաստանի և միջնորդների կեցվածքով: Ալիևի կարծիքով՝ Հայաստանը պետք է ընդունի Ադրբեջանի կողմից թելադրված պայմանները, այսինքն՝ առանց որևէ երաշխիքի, առանց քաղաքական կարգավիճակի հստակեցման Բաքվի իշխանությունների հսկողությանը վերադարձնել ԼՂՀ տարածքը և անվտանգության գոտին: Փաստացի սա նշանակում է լիարժեք կապիտուլյացիա, հաղթողին՝ մանրադրամ: Ալիևի հայտարարությունից հետևում է, որ նման զարգացում պետք է լինի միջնորդների ճնշման տակ, նրանք պետք է ճնշեն ԼՂ-ն «օկուպացրած» կողմին:

Ադրբեջանական կողմի հոռետեսական գնահատականը բխում է բանակցային գործընթացի էությունը չհասկանալուց: Միջազգային միջնորդների գործառույթները, մանդատը պետք է ճնշեն հակամարտության կողմերից մեկին այնքան ժամանակ, քանի դեռ այն չի ընկրկի հակամարտության մյուս կողմի առաջ: Միջնորդները պետք է կարգավորեն բանակցային գործընթացը, որտեղ հակամարտող կողմերը պետք է գտնեն ընդունելի լուծում: Դրանից հետո, երբ այդ լուծումը կգտնվի, կողմերը պետք է հանդես գան դրան հետևողական լինելու դիրքերից: Ադրբեջանական կողմը հիասթափվել է բանակցային գործընթացից, որովհետև չի հասկանում բանակցային գործընթացի էությունը, որի նպատակը խնդիրը խաղաղ և կոմպրոմիսային լուծելն է:

- Հայաստանյան փորձագիտական շրջանակները կարծիք են հայտնում, որ Ալիևի խոստովանությունը ուներ մեկ նպատակ՝ ցույց տալ, որ Ադրբեջանի համար հակամարտության խաղաղ կարգավորման հեռանկարն իրենց համար անընդունելի է, ինչի մասին վկայում է նաև ադրբեջանական քաղաքականությունը՝ մշտապես լարվածության մեջ պահել սահմանը:

 - Ադրբեջանական իշխանությունների քաղաքականությունը նպատակաուղղվել է հասնել Հայաստանի լիարժեք կապիտուլյացիայի ՀՀ դեմ միջազգային հանրության ճնշման ճանապարհով: Ճնշման ձևերից մեկը շփման գծում լարվածության մշտական ապահովումն է: Բաքվի համար խաղաղ կարգավորումը կապիտուլյացիան է, Ադրբեջանի հսկողության տակ բոլոր տարածքները պահելը: Դժվար թե Բաքվի կողմից առաջադրված զարգացման այս սցենարը ընդունելի դառնա Հայաստանի համար՝ առանց նոր պատերազմի: Ներկա լայնածավալ պատերազմը մեծ ավանտյուրա կլինի Ադրբեջանի իշխանությունների համար:

- Օրերս, ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Էդ Ռոյսը ԼՂ հարցի վերաբերյալտեղի ունեցած փակ քննարկումների ժամանակ կոչ արեց նախագահ Բարաք Օբամայի վարչակազմին արագացնել Ռոյսի և Ինգըլի առաջարկած հայտնի քայլերի իրականացումը՝ հանուն Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղության: Ռոյսը կշտամբեց Ադրբեջանին՝ հրադադարի ռեժիմը խախտելու համար: Ինչո՞ւ է ԱՄՆ-ն ակտիվացել ԼՂ հակամարտության կարգավորման հարցում:

- Այս ակտիվությունը բավական ադեկվատ տեսք ունի, քան ամերիկյան իշխանությունների ներկայացուցիչների կողմից նախկինում արված հայտարարություններն այս հարցի առնչությամբ, թե ԼՂ հարցը այսօր կամ վաղը կլուծվի: Նման քննադատությունը հակամարտության մյուս կողմի հասցեին, որոնց գործողությունները սրում են դրությունը, կոտրում են՝ խաղաղ կարգավորման հեռանկարը, կարող են դրական անդրադառնալ գործընթացի վրա միայն այն դեպքում, երբ քննադատությունը չսահմանափակվի միայն բառերով: Եթե ամերիկյան դիվանագիտությունը գտնի Բաքվի վրա ներազդելու գործուն միջոցներ, կզսպի նրա ռազմատենչ «եռանդը», ապա հակամարտության գոտում լարվածությունը կնվազի: Իսկ եթե ամեն ինչ սահմանափակվի լոկ բառերով, ապա դա որևէ ազդեցություն ունենալ չի կարող: