lragir.am-ի զրուցակիցն է Արցախի ԱԺ «Հայրենիք» խմբակցության նախագահ Արթուր Թովմասյանը:
Արցախում մեկ անգամ էլ է խորհրդարանը նախագահ ընտրել
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 4 հուլիսի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ Ստորև ներկայացնում ենք հարցազրույց ամբողջությամբ՝
Պարոն Թովմասյան, Արցախի խորհրդարանում ամենամեծ կուսակցությունը՝ «Ազատ Հայրենիքը», արդեն ունի՞ որոշում, թե ում թեկնածությունն է պաշտպանելու հուլիսի 19-20-ին կայանալիք Արցախի նախագահի ընտրություններում, որը տեղի է ունենալու ԱԺ-ում։
Օրերս տեղի ունեցավ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության կենտրոնական խորհրդի նիստը, որտեղ հայտարարվեց, որ հուլիսի 5-ին, ժամը 3-ին, Շուշիի մշակույթի պալատում տեղի է ունենալու «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության 6-րդ համագումարը։ Օրակարգի հարցերից հանրությանն ամենաշատը հուզում է երկու հարց՝ ով կլինի «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության նախագահը և ո՞ւմ է առաջադրելու և պաշտպանելու Արցախի նախագահական ընտրություններում «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության խորհրդարանական խմբակցությունը։
Կուսակցության կենտրոնական խորհրդում որոշում է կայացվել, որը կներկայացվի համագումարում, հուլիսի 5-ին։ Ըստ այդմ՝ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցությունն առաջադրելու և պաշտպանելու է Արցախի գործող նախագահ Բակո Սահակյանի թեկնածությունը։
Հնարավոր է նաև կուսակցության ղեկավարի փոփոխությո՞ւն։
Ոչ։ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության կենտրոնական խորհուրդն ունի 77 հոգանոց կազմ, որը հաստատեց համագումարը։ Իսկ հին կազմը միաձայն որոշեց, որ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության նախագահը շարունակելու է իր աշխատանքը։
Առաջին անգա՞մ է, որ Արցախում նախագահին ընտրելու է Ազգային ժողովը։
Ոչ, առաջին անգամ չէ։ 1990-ականներին ԼՂՀ խորհրդարանում, այն ժամանակ դա Գերագույն խորհուրդն էր, 2,5 տարով երկրի նախագահ է ընտրվել Ռոբերտ Քոչարյանը։ 1996 թվականի նոյեմբերի 26-ին, արդեն համաժողովրդական քվեարկությամբ ընտրվեց ԼՂՀ առաջին նախագահը:
Իսկ Ռոբերտ Քոչարյանը հրավիրվա՞ծ է ձեր համագումարին։
Մենք դրսում այդքան մեծ կապեր չունենք։ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցությունը համագործակցում է Հայաստանի հանրապետական կուսակցության հետ։ Իսկ ընդհանուր առմամբ, մենք դրսից մարդիկ չենք հրավիրել մեր 6-րդ համագումարին։
Արցախում սահմանադրական հանրաքվե տեղի ունեցավ, որով երկիրն անցավ սուպերնախագահական կառավարման համակարգի։ Այս առումով, գերագույն գլխավոր հրամանատարն արդյոք անսահմանափակ լիազորություններով օժտվա՞ծ չէ և արդյոք դուք այստեղ վտանգներ տեսնում եք։
Ես չեմ կարծում, որ Արցախում կառավարման սուպերնախագահական համակարգ է ընտրված։ Եթե ուշադիր կարդացել եք նոր սահմանադրության բոլոր կետերը, ապա կտեսնեք, որ այնտեղ սուպերնախագահական համակարգ չկա։ Դա ուղղակի նախագահական կառավարման մոդել է և Ազգային ժողովի դերի հստակեցում։ Նոր սահմանադրությամբ, երկրի նախագահը չի կարողանում ցրել Ազգային ժողովը, քանի որ ցրելու դեպքում ինքը նաև հրաժարական է տալիս, և ընդհակառակը, եթե խորհրդարանն անվստահություն է հայտնում նախագահին, Ազգային ժողովը նույնպես ցրվում է։ Այս առումով բազմաթիվ լծակներ կան, հետևաբար չի կարելի ասել, որ ընտրվել է սուպերնախագահական մոդել։
Օրերս Հայաստանի ԱԺ-ում ԼՂ խնդրի կարգավորմանն անդրադարձել էր Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը՝ նշելով, որ անհնար է առանց Արցախի որևէ համաձայնության գալ: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս հայտարարությունը։
Ես գնահատում եմ, որ Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը վկայակոչել է ԼՂՀ Սահմանադրության 173-րդ հոդվածը։
Վերջին շրջանում փոխվե՞լ է իրավիճակը սահմանին։
Մեր առաջնագիծը, համեմատած մինչև 2016 թվականի ապրիլի 2-ը եղած վիճակի հետ, բավականաչափ ամրացել է, բավական աշխատանքներ կատարվել են, առաջանագիծն այս պահին գտնվում է նորմալ վիճակում։ Դեռ ավելին՝ կարծում եմ՝ երկրի նախագահ Բակո Սահակյանն արդեն բարձրաձայնել է, որ առաջնագիծը պետք է ունենա նաև շուրջօրյա ջրամատակարարում։ Այս ուղղությամբ ևս առաջնագծում աշխատանքներ են կատարվել։ Ցանկացած զինվորի կյանք մեզ համար թանկ է, և Հայաստանի ու Արցախի իշխանությունները պետք է ամեն ինչ անեն, որ առաջնագիծը լինի նորմալ վիճակում։
Ամեն ինչ ըստ պլանի առաջ է գնում։ Եվ Արցախի իշխանությունների, և Արցախի ժողովրդի ուշադրությունը դեպի առաջնագիծն է, դեպի հայ զինվորը։
Դուք նշեցիք, որ ձեր կուսակցությունը համագործակցում է ՀՀԿ-ի հետ։ Հայաստանում ՀՀԿ-ն ընդունված է համարել իբրև ընտրություններ կեղծող կուսակցություն։ Այս առումով դուք մտահոգություններ չունե՞ք, որ օրինակ, նրանց օրինակով կարող են ստվերվել նաև Ղարաբաղի ընտրությունները։
Այս տարվա ապրիլի 2-ին Հայաստանի ԱԺ ընտրություններին մասնակցում էի որպես դիտորդ, և կարող եմ ասել, որ դա ամենաարդար, ամենաթափանցիկ ընտրություններն էին մեր անկախ Հայաստանի պատմության մեջ՝ չհաշված 91թվականի նախագահական ընտրությունները, որոնք նույնպես արդար և թափանցիկ անցան։ Վերջին խորհրդարանական ընտրությունները քայլ առաջ էին, քան նախկին բոլոր խորհրդարանական ընտրությունները։ Սա նաև արձանագրել են Արցախի իմ գործընկերները և միջազգային դիտորդները։