Ցանկացած երկիր, որը ճանաչում կամ դատապարտում է Հայոց ցեղասպանությոնը, առաջին հերթին առաջնորդվում է սեփական շահերով:
Հայկական կողմը պետք է ներգրավվի Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձևերի մշակման գործում. Արմեն Մարուքյան
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 13 հունիսի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Այս մասին «Արմենպրես»-ի մամուլի սրահում հրավիրված ասուլիսին նշեց ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմության բաժնի վարիչ Արմեն Մարուքյանը:
«Գերմանիայի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը 2015 թվականին չճանաչելը պայմանավորված էր այն հանգամանքով, որ դեռ հույսեր կային, թե հնարավոր կլինի Թուրքիայի հետ միգրացիոն խնդիրը լուծել: Մինչև վերջին պահը բանաձևի քննարկման ընթացքը կանխատեսելի չէր, որովհետև դեռ Թուրքիայի հետ բանակցություններ էին գնում: Եղավ այն, ինչ եղավ: Ցանկացած երկիր, որը ճանաչում կամ դատապարտում է Հայոց ցեղասպանությոնն առաջին հերթին, առաջնորդվում է սեփական շահերով: Եվ դա միայն Գերմանիան չէ, մյուս երկրները նույնպես սեփական շահերից ելնելով են վարվում: Ու պետք չէ նեղացածի կեցվածք ընդունել: Մեր խնդիրն է փորձել այդ շահը համապատասխանեցնել մեր ազգային շահի հետ: Հայոց ցեղասպանության հարցը միշտ էլ շահարկվել է մեծ տերությունների կողմից, պետք է գտնել մեր ազգային պետական շահի ու տվյալ երկրների շահի համընկնումը և ստանալ գործնական օգուտ»,-ասաց Արմեն Մարուքյանը:
Անդրադառնալով Գերմանիայի կողմից ընդունված բանաձևի բովանդակային մասին` Արմեն Մարուքյանն ընդգծեց, որ այնտեղ հատուցման մասին խոսք չկա: Բանաձևում խոսվում է Հայ-թուրքական արձանագրությունների վերակենդանացման, երկու ժողովուրդների հաշտեցման ներման մասին, բայց ոչ` հատուցման:
«Ինչ է ստացվում, մենք տեսնում ենք, որ Գերմանիան, ով ճանաչել է Հոլոքստը, 1952 թվականի լյուսքենբուրգյան համաձայնագրով հատուցում է հրեաներին, իր կողմից ընդունած բանաձևում չի խոսում հատուցման մասին: Դա այն դեպքում, երբ Թուրքիան կատարել է նույնանման հանցագործություն: Ցանկալի կլիներ, որ բանաձևում հատուցման մասին ևս խոսք լիներ: Այնինչ` գերմանացիների մտքում խնդիրը սահմանազատվում է բարոյական հարթությունով` ճանաչում, ներում»,-ասաց Արմեն Մարուքյանը:
Ինչու հատուցման մասին չի խոսվում բանաձևում, որովհետև, ըստ Արմեն Մարուքյանի, հայկական կողմը չի աշխատել տեքստի վրա, հայկական կողմը տեքստի վրա որևէ ազդեցություն չի ունեցել:
«Սա վկայում է այն մասին, որ մենք շարունաելու ենք ունենալ նման բանաձևեր, քանի դեռ չենք ընդգրկվում նախապատրաստական գործում: Ներկայացնեմ օրինակ, 2015 թվականին ունեցանք ԵԺԿ-ի ընդունած բանաձևը, փայլուն մի փաստաթուղթ է հայ ժողովրդի շահերի տեսանկյունից: Այնտեղ կարող եք տեսնել հատուցման հարցը, այդ թվում հողային: Այդպիսի արդյունք ստացանք մի պարզ պատճառով, հայկական կողմը փաստաթղթի վրա շատ լավ աշխատել է»,-ավելացրեց Արմեն Մարուքյանը: Նրա խոսքով, անհրաժեշտ է նախապես աշխատանք տանել, հակառակ պարագայում շատ դժվար է արդեն շրջանառության մեջ մտած փաստթաթղի մեջ փոփոխություններ կատարել: «Ի վերջո, մենք ճանաչման գործից ի՞նչ ենք ակնկալում, բարոյական պա՞հ, թե փորձելու ենք դա դարձնել ճնշման գործիք Թուրքիայի վրա, որով հասնենք հայ ժողովրդի խախտված իրավունքների վերականգնմանը»,-հավելեց Արմեն Մարուքյանը:
